Σημειώσεις για το Τρεμάμενο Σώμα

Οι Αλβανοί που δολοφονούνται στα σύνορα, οι πνιγμένοι Κούρδοι μέσα στους διπλούς πάτους φορτηγών, τα πτώματα των Ιρακινών στις ακρογιαλιές του Αιγαίου, ένα μπιμπερό στον ποταμό Έβρο, το Malleus Μaleficarum, οι καμένες μάγισσες των αιώνων, η Ιερά Εξέταση, τα λάμα που ουρλιάζουν στα ορυχεία του Ποτοσί. Οι μεγαλοφονιάδες: πάντοτε στο όνομα της μίας Θρησκείας, του ενός Χριστού, του καθολικού Ισλάμ, του ενός Έθνους, του Ζωτικού Χώρου, του Λαού, της μίας Αλήθειας. Το σώμα που πέφτει, το σώμα ως «μιαρό» πτώμα. Οι εθιμοτυπίες του φασισμού, τα τρένα που φόρτωσαν τους Εβραίους για το Άουσβιτς, η Σφαίρα του Υπερπληθυσμού στο Παρισινό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το πτωματόστρωτο και οι καλοντυμένες οικογένειες που το περπατούνε τα πρωινά της Κυριακής.
Το Ολοκαύτωμα, η πρόσκαιρη ανακωχή, το σιγανό κοφτό παράγγελμα Wstawać, η θρησκεία του ναζισμού, η Χιροσίμα, η αγωνία της ανάμνησης. Ο Πρίμο Λέβι, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, η σιωπή του Θεού και τα δάκρυα των ανθρώπων. Οι σφαγμένοι άμαχοι της Τριπολιτσάς, οι αφανισμένοι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, οι νεοναζί που καίνε τον τσιγγάνικο μαχαλά. Η αιματοβαμμένη φενάκη των εθνών, οι εθνοφασίστες ιεράρχες, οι σημαίες του τρόμου, η κομμένη μακεδονίτικη γλώσσα, το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό των ανθρώπων. Οι βομβαρδισμένες πολιτείες του 21ου αιώνα, ο ανακυκλούμενος τρόμος, οι εικονογραφημένοι πόλεμοι, το έγκλημα του Τείχους της Δυτικής Όχθης. Η εμμονή του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, τα ποιήματα του Αλέξανδρου Παναγούλη, οι αντιρρησίες συνείδησης. Το σώμα ως επιλογή• ο Γαβριάς του Ουγκό και εκείνο το παγωμένο κορίτσι με τα σπίρτα.
Το εγκώμιο της πορνογραφίας, η κανονιστική σκλαβιά του Ουράνιου Αφέντη, η απάντηση ενός γαμοτράγουδου ή του Μεγάλου Ανατολικού. Η νέα θεοκρατία, τα κορίτσια με τη μαντίλα, η Αφροδίτη του Μποτιτσέλι, το habeo corpus — και το δικαίωμα του να είσαι φασίστας ως προϋπόθεση ελευθερίας. Η αγωνία του Μάριου Χάκκα, η Τζιοκόντα της γενέθλιας πόλης, η ελευθερομανία ως στάση, τα στήθη που μοιάζουν με ελπίδες, τα μελένια λεμόνια πέρα απ’ τον φράχτη, ένα καμένο κορίτσι που χαμογελά στην κοίτη του Γαλλικού ποταμού.
Ένα βιβλίο για τους μετανάστες που θα σώσουν τον κόσμο, για το θαμπό ταξίδι των ανθρώπων μέσα στη βία, για τους τσιγγάνους που δεν φορούν ποτέ στολή και δεν κρατούν σημαίες, για τη μνήμη των αφανισμένων και τις θαμπές αισθήσεις των ζωντανών. Ένα βιβλίο με σημειώσεις για το τρεμάμενο σώμα που παραμένει μόνιμο διακύβευμα των λέξεών μας.