Η Μεγάλη Ιδέα
€9,95 €8,96
‘Οπως κάθε ιδέα, έτσι και η Μεγάλη δεν έμεινε αναλλοίωτη σε όλο το μακρύ δρόμο που πορεύτηκε και όπως κάθε ιστορικό γεγονός, έτσι και αυτή άλλαζε περιεχόμενο και μορφή, προσαρμοζόταν στις ανάγκες της ιστορικής στιγμής, των κοινωνικών πραγματικοτήτων.
Ο γνωστός ιστορικός Β. Κρεμμυδάς ανιχνεύει την προέλευση της Μεγάλης Ιδέας από την εποχή του Ι. Κωλέτη στην Εθνοσυνέλευση (1844) μέχρι το θάνατό της, το 1880 περίπου. Στο πλαίσιο αυτό, ο συγγραφέας μελετάει και συσχετίζει τις νέες πραγματικότητες, τον Κριμαϊκό πόλεμο, τη φάση ανάπτυξης της εμπορικής ναυτιλίας, τις απαρχές της εκβιομηχάνισης, τα πρώτα δημόσια έργα, την εμφάνιση του αντισλαβισμού και το ρόλο της ορθόδοξης Εκκλησίας μέχρι την παραχώρηση της Θεσσαλίας και της περιοχής της ‘Αρτας στην Ελλάδα, οπότε και έχουμε τον πλήρη εκφυλισμό της Μεγάλης Ιδέας ως πολιτικής στρατηγικής. Η Μεγάλη Ιδέα, καταλήγει ο συγγραφέας, ήταν εργαλείο κάποιων ισχυρών ελίτ, στο επίπεδο κυρίως των αντιπαραθέσεων και της διανόησης, η οποία έσβηνε όσο προχωρούσε η αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
Πρόλογος
Η πατρότητα του όρου
Η αγόρευση του Ιωάννη Κωλέτη
Πριν και μετά την αγόρευση
Ο Κριμαϊκός πόλεμος (1853-1856)
Πολιτικοί συσχετισμοί και κυβερνητική αστάθεια
Νέες πραγματικότητες
Η νέα γενιά ανθρώπων
Η εμφάνιση της συστηματικής Ιστοριογραφίας
Η εμφάνιση του αντισλαβισμού και η ορθόδοξη Εκκλησία
Η δεύτερη φάση της ανάπτυξης της εμπορικής ναυτιλίας, οι "απαρχές της εκβιομηχάνισης", τα πρώτα δημόσια έργα
Στο τέλος της δεκαετίας, μια αδύνατη σχέση: Το Risorgimento και η Μεγάλη Ιδέα
Η "άλλη" Μεγάλη Ιδέα: τα όρια
Τα νέα προβλήματα
Ο ρόλος του Πανεπιστημίου
Η προσπάθεια για την εθνικοποίηση της Μεγάλης Ιδέας
Η μετακομιδή των οστών του Γρηγορίου Ε’
Οι "αντίπαλες" φωνές
Το "Βουλγαρικόν ζήτημα" και η Εξαρχεία
Ο "γκραικοτουρκισμός"
Η ληξιαρχική πράξη θανάτου: Αντί για συμπέρασμα
Τα προσωπεία µιας ιδέας
Του Κώστα Γεωργουσόπουλου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2010
Επρεπε να περάσουν περίπου 160 χρόνια από µια σηµαδιακή αγόρευση στη Βουλή των Ελλήνων του Ιωάννη Κωλέττη για να βρεθεί ένας φιλέρευνος ιστορικός και να διορθώσει µια παραπληροφόρηση που τροφοδότησε ενάµιση αιώνα µια ιστοριογραφική και κοινωνιολογική βιβλιογραφία µε νόθα συµπεράσµατα. Ο καθηγητής Βασίλης Κρεµµυδάς αποδεικνύει µε κείµενα πως ο Κωλέττης που είχε έως τώρα συκοφαντηθεί ως εµπνευστής του ιδεολογήµατος της Μεγάλης Ιδέας, άλλο πράγµα είπε στη Βουλή. Καµιά σχέση µε εθνικιστικές κορώνες και αλυτρωτισµούς, κόκκινες µηλιές και τα ρέστα. Είχε υποστηρίξει ό,τι φιλοδοξούµε αδιέξοδα και σήµερα. Η Ελλάδα να γίνει γέφυρα πολιτιστική ώστε οι ιδέες της Ευρώπης να µεταλαµπαδιστούν στην Ανατολή.
Αντίθετα ο Κρεµµυδάς αποδεικνύει στη µελέτη «Η Μεγάλη Ιδέα, µεταµορφώσεις ενός εθνικιστικού ιδεολογήµατος» πως εκείνος που αλλοίωσε το περιεχόµενο της µεγάλης πολιτιστικής ιδέας σε εθνικιστικό δόγµα ήταν ο Οθων που ονειρευόταν τον αυτοκρατορικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης, πιθανόν γιατί του έπεφτε µικρή η Ελλάδα µε σύνορα τη Λαµία.
Ο Κρεµµυδάς παρακολουθώντας τις µεταµορφώσεις του ιδεολογικού µορφώµατος διαπιστώνει πως στην εποχή του Τρικούπη πήρε το περιεχόµενο της οικονοµικής διείσδυσης. Ο καθηγητής τερµατίζει την έρευνά του στα τέλη του 19ου αιώνα. Θυµίζω απλώς πως το 1964 ο Γεώργιος Παπανδρέου ως υπουργός Παιδείας µε Ακρίτα και Παπανούτσο είχε δηλώσει:
«Η νέα Μεγάλη Ιδέα του έθνους είναι η Παιδεία».
