Η Φιλοσοφία στα Χρόνια της Αρχαιοελληνικής Τραγωδίας
€14,00 €12,60
Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για “συμπλήρωμα” της Γέννησης της Τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την ιστορία των “πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων”, απ’ το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ’ τις αδημοσίευτες στα ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία.
– Υπάρχει ενοχή, αντίφαση και πόνος σε τούτο τον κόσμο;
– Ναι! φωνάζει ο Ηράκλειτος, αλλά μόνο για τον κοντόθωρο, που αντικρύζει τα πράγματα χωριστά, ξεκομμένα – όχι για τον θεατή του όλου θεό. Γι’ αυτόν, όλες οι αντιφερόμενες δυνάμεις βαίνουν προς κάποιαν αρμονία, αφανή μεν στο κοινό μάτι, φανερή όμως σ’ όποιον αγκαλιάζει με το βλέμμα του τούτο τον κόσμο, σαν εκείνον τον θεϊκό οφθαλμό. Μπροστά στην πύρινη ματιά του εξατμίζεται ως κ’ η ελάχιστη σταγόνα αδικίας σ’ αυτό το κεχυμένο ολόγυρα Σύμπαν!
Πρόλογος του μεταφραστή
Φιλοσοϕικά και γενικά βοηθήματα
Συντομογραϕίες
Πρόλογοι του Νίτσε
ΚΕΦΑΛΑΙΑ
1. Η δικαίωση της ϕιλοσοϕίας. – Ο ϕιλόσοϕος στα χρόνια της τραγωδίας. – Φιλοσοϕία και πολιτισμός. – Ιστορικὴ αρχή και καταγωγή της ϕιλοσοϕίας. – Οι εξ «Ανατολών» δάσκαλοι. – Η Δημοκρατία των Μεγαλοϕυιών
2. Η ϕιλοσοϕία μετὰ τον Σωκράτη. – Πλάτων. – Φιλόσοφος και πόλις. – Η κακιὰ μοίρα των μεγάλων έργων. – Το σύγχρονο «ϕιλοσοϕείν». 3. Θαλής. – Το Αντιμυθικό στοιχείο. – Μάχη κατά του Μύθου. – Πρώιμη ἱκανότητα συστηματοποίησης. – Ο ϕιλόσοϕος στα δίχτυα της γλώσσας. – Σοϕία και επιστήμη. – Ένας μαθηματικὸς δίνει ώηση στη φιλοσοϕία 4. Αναξίμανδρος. – Γέννηση καιθάνατος στη ύση παίρνουν ηθική χροιὰ ως ενοχή και ποινή. – Το γίγνεσθαι ως σημάδι του εϕήμερου
5. Ηράκλειτος. – Η δικαίωση του γίγνεσθαι. – «Δυο ϕορές στ’ ίδιο ποτάμι δε μπαίνει κανείς!» – Η αρχὴ της μη ἀντιϕάσεως. – Ο Χρόνος. – Η Κοσμοδικία της Τέχνης
6. Έρις και δικαιοσύνη. – Το Εν και τα Πολλά. – Ηράκλειτος και Αναξίμανδρος. – Το γίγνεσθαι ως δημιουργία. – Το τραγικό ως παιγνίδι. – Νόμος και Δικαιοσύνη στον κόσμο. – Το καλλιτεχνικό παιγνίδι του σύμπαντος. – Το πυρ. Εκπύρωσις, χρησμοσύνη, κόρος, ύβρις
7. Η ύβρις. – Η αϕανής αρμονία. – Ο παίζων Παις Αιών. – Πρωταρχή: η δημιουργική ορμή του καλλιτέχνη. – Ανάγκη και ελευθερία. – Ηράκλειτος και Στωικοί
8. Φιλόσοφος και αλήθεια. – Ιστορίη και σοϕίη. – Γίγνεσθαι, Παιγνίδι και αναγκαιότητα. – Άχρονη και Άκαιρη η Αλήθεια
9. Παρμενίδης. – Ο υπάρχων κόσμος ως πρόβλημα και αυταπάτη. – Ο άλλος κόσμος πίσω απ’ τον κόσμον τόνδε. – Ον και μη Ον. – Παρμενίδης και Αναξίμανδρος. – Παρμενίδης και Ηράκλειτος. – Η μυστηριακή ροπή των αντιθέτων
10. Παρμενίδης. – Ξενοφάνης. – Αφαίρεση και γλώσσα. – Υπερβολή λογικής και αναγκαιότητας. – Διαλεκτική και επιστημονικό όργανον. – Διαχωρισμός αισθήσεων και νόησης
11. Ο Παρμενίδης αναζητά μια βεβαιότητα. – Ύπαρξη και έννοια. – Οι λέξεις και η αλήθεια. – Γιγνώσκειν και Είναι. – Η μεταφορά: μη λογική προβολή τοῦ ανθρώπου στα πράγματα
12. Ζήνων: οπό το Είναι στα άπειρα σημεία. – Ηράκλειτος αντίφαση του «πεπερασμένου απείρου». – ο Αχιλλέας και η χελώνα. – Το ακίνητο βέλος. – Κίνηση και ακινησία. – Παρμενίδης: το γαρ αυτὸ νοείν εστίν τε και είναι
13. Κατά του Παρμενίδη. – Φαίνεσθαι και νοείν / νοείν και Είναι. – Μεταβολή και γίγνεσθαι
14. Αναξαγόρας. – Το μηδέν και το εν. – Ηράκλειτος κίνηση και η νόηση. – Ηράκλειτος αιτία της κίνησης. – Έλξη και απώθηση. – Ηράκλειτος θέση του Παρμενίδη
15. Αναξαγόρας και Παρμενίδης. – Χώρος, χρόνος και ύπαρξη. – Καθαρή και ενσυνείδητη νόηση. – Ηράκλειτος πηγή και η αρχή της κίνησης. – Νόηση και Ύλη. – Ο αυτοκινούμενος και αυτοκρατὴς Νους
16. Ηράκλειτος σύσταση του Νου. – Αναξαγόρας και Αναξίμανδρος: Νους και άπειρον. – Αυθαίρετη ἡ κίνηση του Νου;
17. Νους και κίνηση. – Ηράκλειτος αρχέγονη δίνη του παντός
18. Αναξαγόρας. – Ηράκλειτος φύση της περιστροφής. – Ηράκλειτος πρώτη κίνηση .|| 19. Αναξαγόρας. – Φυσική ιστορία του ουρανού. – Τελολογία. – Σκοποί, Πνεύμα και Ύλη. – Ηράκλειτος θρησκεία στους κύκλους των καλλιεργημένων. – Ο Νους: αρχιτέκτονας και γλύπτης όπως ο Φειδίας. – Ο Περικλής: ενσάρκωση του Νου
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Ορϕέας – Ορφικοί.
Θαλής
Αναξίμανδρος
Αναξιμένης
Πυθαγόρας
Ηράκλειτος
Παρμενίδης, και ο πρόδρομός του Ξενοφάνης
Αναξαγόρας
Εμπεδοκλής
Δημόκριτος
Πυθαγόρειοι
Σωκράτης
Σημειώσεις της περιόδου 1869-75
Προσχέδια τις περιόδου 1869-73
Γενικό ευρετήριο ||
Χαράλαμπος Μαραβέλιας, Ηράκλειτος αντί Βάγκνερ, “The Athens Review of Books”, τχ. 43, Σεπτέμβριος 2013
Διονύσης Μαρίνος, Η φιλοσοφία στα χρόνια της αρχαιοελληνικής τραγωδίας, www.vakxikon.gr, τχ. 23, Σεπτέμβριος 2013
