ORBIS LITERAE

Oğuz Atay, Αποσυνάγωγοι

Μετάφραση: Νίκη Σταυρίδη

Η ανατομία της τουρκικής κοινωνίας, μέσα από την ιστορία μιας μικρής παρέας νέων διανοούμενων στα μέσα του 20ού αιώνα, που δεν βρίσκουν κανένα νόημα και καμιά αξία για να κρατηθούν και νιώθουν αποσυνάγωγοι. «Ίσως το σημαντικότερο τουρκικό μυθιστόρημα του 20ού αιώνα» κατά την Unesco, για πρώτη φορά στα ελληνικά.

Giorgio Bassani, Το μυθιστόρημα της Φεράρας (σε 2 τόμους)

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

Για πρώτη φορά στα ελληνικά ολόκληρο το μνημειώδες έργο του κορυφαίου Ιταλού λογοτέχνη.

Με φόντο τη Φεράρα και με επίκεντρο την εβραϊκή κοινότητά της, στην οποία ανήκε, ο μεγάλος συγγραφέας φτιάχνει ένα πανόραμα της Ιταλίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το μυθιστόρημα αποτελείται από τα ακόλουθα έξι αυτοτελή κείμενα: Εντός των τειχών, Τα χρυσά γυαλιά, Ο κήπος των Φίντζι-Κοντίνι, Πίσω από την πόρτα, Ο ερωδιός και Η μυρουδιά του κομμένου χόρτου. Το πρώτο και το τελευταίο από αυτά περιέχουν περισσότερα διηγήματα και προσωπικές μαρτυρίες και εξομολογήσεις. Τα άλλα τέσσερα είναι μυθιστορήματα. Καθένα από αυτά μπορεί να διαβαστεί και χωριστά, αλλά συνδέονται μέσα από γεγονότα και αξέχαστους χαρακτήρες, όπως ο σεβαστός γιατρός του οποίου η ομοφυλοφιλία γίνεται ανεκτή όσο παραμένει κρυφή, ένας επιζών από τα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου που οι εορτασμοί των γειτόνων για την επιστροφή του σταδιακά καταλήγουν στον εξοστρακισμό, ο Εβραίος αριστοκράτης που χάνει όλα του τα προνόμια, η δασκάλα που εξαιτίας της κομμουνιστικής ιδεολογίας της μπαίνει στο στόχαστρο ακόμα και των δικών της.

ALDINA

Rumena Bužarovska, Ο άντρας μου

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου

Έργο εξωφύλλου: Σπύρος Κωτσαλάς

 Έντεκα γυναίκες μιλούν χωρίς ταμπού για την καθημερινότητά τους και τη σχέση με τους συντρόφους τους. Οι αφηγήτριες πλάθουν με τρόπο ανελέητο τα πορτρέτα των ανδρών παρουσιάζοντας τα ελαττώματά τους −μοιχοί, χειριστικοί, υποκριτές, βάναυσοι, απατεώνες, φαντασμένοι−, ενώ αποκαλύπτουν με τόλμη και τον εαυτό τους: τα σχέδια της ζωής τους, τις ήττες, τις ελπίδες, τις ψευδαισθήσεις, αλλά και τις αδυναμίες τους.

Έντεκα ιστορίες, έντεκα παραλλαγές της πατριαρχίας, άλλοτε σκληρά ρεαλιστικές, άλλοτε σουρεαλιστικές ακόμα και αστείες, από τη Ρούμενα Μπουζάροφσκα (Βόρεια Μακεδονία, γενν. 1981), μια από τις πιο επιτυχημένες και αναγνωρίσιμες συγγραφείς στα Βαλκάνια. Το βιβλίο Ο άντρας μου έχει ήδη μεταφραστεί στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες και έχει εκδοθεί από μεγάλους και ιστορικούς εκδοτικούς οίκους.

Cormac McCarthy, Ο επιβάτης

Μετάφραση: Γιώργος Κυριαζής

Έργο εξωφύλλου: Αντώνης Τσακίρης

Αυτό είναι το βιβλίο του Μπόμπι Γουέστερν, ενός ιδιοφυούς φυσικού που εγκατέλειψε μια πολλά υποσχόμενη καριέρα κι έγινε δύτης διάσωσης. Τον στοιχειώνει διαρκώς η εικόνα του πεθαμένου πατέρα του (μέλους της ομάδας που εφηύρε την ατομική βόμβα), ενώ μεγάλη οδύνη του προκαλεί και η σκέψη της αδερφής του Αλίσια. Όταν βουτά για να εντοπίσει ένα αεροπλάνο που έπεσε στη θάλασσα και τους δέκα επιβάτες του, βρίσκει μόνο εννιά. Από κει κι έπειτα περίεργα πράγματα αρχίζουν να του συμβαίνουν: φίλοι του εξαφανίζονται, τον παρακολουθεί το FBI, μπλοκάρεται ὁ τραπεζικός του λογαριασμός…

Δεκάξι χρόνια μετά τον Δρόμο ο Κόρμακ Μακάρθι επιστρέφει με ένα από τα καλύτερα έργα της καριέρας του. Ο Επιβάτης είναι το πρώτο μέρος ενός μυθιστορηματικού δίπτυχου που ολοκληρώνεται με το Stella Maris (Aldina/60).

Cormac MacCarthy, Stella Maris

Μετάφραση: Γιώργος Κυριαζής

Έργο εξωφύλλου: Στέλλα Κατεργιαννάκη

Αυτό είναι το βιβλίο της εικοσάχρονης Αλίσια Γουέστερν, σπάνιας ιδιοφυΐας στα μαθηματικά, που προσέρχεται με τη θέλησή της στην ψυχιατρική κλινική Stella Maris έχοντας 40.000 δολάρια σε μια πλαστική σακούλα. Στις συνεδρίες της με τον ψυχίατρο συζητούν για τα ουσιαστικά θέματα της ζωής της: τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία, τη μουσική, τον θεό, τον θάνατο, το ζήτημα της αλήθειας, αλλά και για τον αδελφό της Μπόμπι Γουέστερν. Το Stella Maris, το δεύτερο μέρος του μυθιστορηματικού δίπτυχου που ξεκίνησε με τον Επιβάτη (Aldina/59), ολοκληρώνει τη μεγάλη επιστροφή του κορυφαίου εν ζωή Αμερικανού συγγραφέα Κόρμακ Μακάρθι.

Tessa Hadley, Αργά μέσα στη μέρα

Μετάφραση: Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου

Έργο εξωφύλλου: Κώστας Παπανικολάου

Η Κριστίν, ζωγράφος με κάποια μικρή αναγνώριση, είναι παντρεμένη με τον γοητευτικό και εγωκεντρικό Άλεξ, δάσκαλο, ποιητή στα νιάτα του. Της τον είχε συστήσει η φίλη της Λίντια, που ήταν κάποτε ερωτευμένη μαζί του, αλλά τελικά εκείνη παντρεύτηκε τον ευκατάστατο έμπορο τέχνης Ζάκαρι, τον οποίο αρχικά προξένευε στην Κριστίν. Οι τέσσερίς τους παραμένουν στενοί φίλοι πάνω από τριάντα χρόνια. Ο ξαφνικός θάνατος του Ζάκαρι, όμως, θα περιπλέξει τις σχέσεις τους: καταπιεσμένοι πόθοι και απωθημένα χρόνων βγαίνουν στην επιφάνεια και οι ισορροπίες ανατρέπονται.

«Μια από τις μεγαλύτερες στιλίστριες της εποχής μας» (The Washington Post), η Βρετανίδα Τέσα Χάντλι (γενν. 1956) έχει αποσπάσει πολλά βραβεία, όπως τα Orange Prize, Hawthornden Prize, Windham-Campbell Literature Prize. Από τις εκδόσεις μας κυκλοφορεί επίσης το μυθιστόρημά της Το παρελθόν.

Claire Messud, Η γυναίκα του επάνω ορόφου

Μετάφραση: Ρένα Χατχούτ

Έργο εξωφύλλου: Αγγελική Ξυνού

«Πόσο οργισμένη είμαι[…] Τo ίδιο δεν νιώθουν όλες οι γυναίκες;» Η Νόρα, ανύπαντρη δασκάλα, που έχει απωθήσει το όνειρό της για τη ζωγραφική, ενθουσιάζεται όταν συνδέεται φιλικά με τους γονείς ενός μαθητή της, έναν Λιβανέζο ιστορικό και μια Ιταλίδα ζωγράφο, αλλά και εξοργίζεται όταν εκείνοι εξαφανίζονται χωρίς καμία εξήγηση. Τι πυροδοτεί κατά βάθος τον θυμό της;

Η ιστορία μιας γυναίκας που αναγεννήθηκε και προδόθηκε από τον πόθο της για μια διαφορετική ζωή. Στη λίστα των μπεστ σέλερ των New York Times για εβδομάδες, «μια εξαιρετικά ειλικρινής αφήγηση, ένα ψυχολογικό θρίλερ που σε καθηλώνει» (The Washington Post).

Η Κλερ Μεσούντ (γενν. ΗΠΑ, 1966) διδάσκει δημιουργική γραφή στο Γέιλ. Έχει εκδώσει οκτώ βιβλία και όλα έχουν προταθεί για σημαντικά βραβεία.

Joshua Cohen, Οι μεταφορές του Βασιλιά

Μετάφραση: Παναγιώτης Κεχαγιάς

Έργο εξωφύλλου: Κυριάκος Μορταράκος

Δύο νεαροί Ισραηλινοί, με στρατιωτική θητεία στη Γάζα, φτάνουν το 2015 στη Νέα Υόρκη. Προσλαμβάνονται στη μεταφορική εταιρεία του Ντέιβιντ Κινγκ, αλλά τα πράγματα περιπλέκονται όταν αναλαμβάνουν να κάνουν ουσιαστικά την ίδια δουλειά που έκαναν στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη: να διώχνουν από τα σπίτια τους ενοικιαστές που τους έχει γίνει έξωση. Με τις Μεταφορές του Βασιλιά ο Τζόσουα Κόεν (γενν . ΗΠΑ, 1980) επιχειρεί μια σειρά συγκρίσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αμερική, στην κυρίαρχη κουλτούρα και τη μειονότητα, στον καταπιεστή και τον καταπιεζόμενο. Η αφήγηση συνδυάζει την κοινωνική ματιά του Μπέλοου με το ϕαρσικό χιούμορ του Φίλιπ Ροθ. «Μείζων Αμερικανός συγγραφέας» (The New York Times), από τους κορυφαίους Εβραιοαμερικανούς συγγραφείς όλων των εποχών σύμφωνα με τον Χάρολντ Μπλουμ. Το 2022 τιμήθηκε με το Πούλιτζερ πεζογραφίας.

Heinz Helle, Η υπέρβαση της βαρύτητας

Μετάφραση: Λένια Μαζαράκη

Έργο εξωφύλλου: Γιώργος Σαλταφέρος

Μερικά ποτά σ’ ένα μπαρ αρκούν ώστε δύο αδέλφια να αναθερμάνουν τη σχέση τους. Μιλούν για την οικογένεια, τις ενοχές που κουβαλούν ως Γερμανοί, για έναν πασίγνωστο δολοφόνο, για τις χαρές της πατρότητας, την τέχνη και τη φιλοσοφία. Ο μεγαλύτερος αδελφός είναι ιδεαλιστής, αλκοολικός και καταθλιπτικός. Ο μικρότερος, πιο πραγματιστής. Μετά τον θάνατο του μεγάλου αδελφού, ο μικρότερος θυμάται τη νυχτερινή βόλτα και προσπαθεί να καταλάβει πώς δύο αδέλφια ακολουθούν αντίθετους δρόμους. «Ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί» (DieWelt), «βαθιά ανθρώπινο […] παίρνει θέση ψηλά στη σφαίρα της λογοτεχνίας» (Frankfurter Allgemeine Zeitung).
Ο Χάιντς Χέλε (γενν. Μόναχο 1978) σπούδασε φιλοσοφία στο Μόναχο και τη Νέα Υόρκη. Έχει γράψει τρία μυθιστορήματα, όλα υποψήφια για βραβεία.

Jon Fosse, Το άλλο όνομα, Επταλογία I-II

Μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης

Έργο εξωφύλλου: Σοφία Τζίμα

«Και με βλέπω που στέκομαι και κοιτάζω…» Τι κοιτάζει και τι σκέφτεται ο ηλικιωμένος ζωγράφος Άσλε, που, μετά τον θάνατο της γυναίκας του, ζει απομονωμένος στην εξοχή; Τι τον συνδέει με τον αλκοολικό συνονόματό του Άσλε, επίσης ζωγράφο; Πώς μοιράζονται τις σκέψεις τους για την τέχνη, τον Θεό, τον αλκοολισμό, τη φιλία, τον έρωτα, το πέρασμα του χρόνου; «Ένας από τους πιο ιδιοφυείς ανθρώπους της εποχής μας» (The Daily Telegraph), ο Γιον Φόσε (γενν. Χάουγκεζουντ 1959) ζει σήμερα στο Grotten, μια κατοικία που παραχωρεί ο βασιλιάς της Νορβηγίας στη σημαντικότερη προσωπικότητα του πολιτισμού της χώρας. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε σαράντα γλώσσες· τα θεατρικά του ανεβαίνουν από σπουδαίους σκηνοθέτες (Τ. Οστερμάγερ, Κλοντ Ρεζί, Πατρίς Σερό). Έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία και με το βραβείο Ίψεν.

Osamu Dazai, Δεν ήμουν πια άνθρωπος

Μετάφραση: Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος

Έργο εξωφύλλου: Χρήστος Μηλιώνης

Μπροστά στους ανθρώπους έτρεμα πάντα από φόβο. Επειδή δεν είχα την παραμικρή αυτοπεποίθηση στα λόγια μου και στη συμπεριφορά μου κρατούσα μυστική, μόνο για τον εαυτό μου, την αγωνία και το άγχος μου, βαθιά σ᾽ ένα μικρό κουτί μέσα στο στήθος. Κι έτσι, κρύβοντας καλά καλά όλη τη μελαγχολία και τη νευρικότητά μου, για να μη φανούν, προσποιούμενος με όλη μου τη δύναμη μια ουράνια αισιοδοξία, βαθμηδόν τελειοποιούσα τον εαυτό μου στο ρόλο του εκκεντρικού γελωτοποιού. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν πώς οτιδήποτε ήταν καλό, αρκεί να έκανε τους ανθρώπους να γελάσουν. Μ᾽ αυτό τον τρόπο δεν έδιναν και πολλή σημασία στο ότι εγώ ήμουν έξω από τη λεγόμενη “ζωή” τους.

Το Δεν ήμουν πια άνθρωπος είναι το αριστούργημα του Οσάμου Νταζάι (1909-1948) και διαχρονικά το δεύτερο μυθιστόρημα σε πωλήσεις στην Ιαπωνία.

Claire Adam, Χρυσό παιδί

Μετάφραση: Δημήτρης Μαύρος

Έργο εξωφύλλου: Νίκος Βαβάτσης

Ο Πίτερ και ο Πολ, δίδυμα δεκατριάχρονα αδέλφια, κάτοικοι του αγροτικού Τρινιντάντ, παρά την εξωτερική τους ομοιότητα, διαφέρουν τελείως στην ψυχική και νοητική τους συγκρότηση: ο πρώτος θεωρείται ιδιοφυΐα προορισμένη να έχει ένα λαμπρό μέλλον, ο άλλος είναι «παράξενος». Όταν ο Πολ πέφτει θύμα απαγωγής, ο πατέρας τους βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα τρομερό δίλημμα: να τον σώσει δίνοντας για λύτρα τα χρήματα που έχει εξασφαλίσει για τις σπουδές του «χαρισματικού» του παιδιού ή να τον θυσιάσει;

Deborah Levy, Ο άνθρωπος που τα είδε όλα

Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου

Έργο εξωφύλλου: Νίκος Οικονομίδης

Λονδίνο 1988. Ο νεαρός ιστορικός Σαούλ Άντλερ φωτογραφίζεται στη διάσημη Abbey Road. Λίγο μετά επισκέπτεται το Ανατολικό Βερολίνο για τη διεξαγωγή μιας ιστορικής έρευνας – υπό στενή παρακολούθηση από τις κρατικές υπηρεσίες. Εκεί συνδέεται ερωτικά με τον μεταφραστή Βάλτερ Μίλερ αλλά και την αδελφή του Λούνα. Τριάντα χρόνια αργότερα, ο Σαούλ τραυματίζεται από αυτοκίνητο στην Abbey Road και πέφτει σε κώμα. Καθώς αναρρώνει, ἡ ψευδαίσθηση μιας αρραγούς πραγματικότητας διαλύεται: παρελθόν και μέλλον εισβάλλουν στο παρόν θέτοντας σε αμφισβήτηση κάθε βεβαιότητα.
Η Ντέμπορα Λίβι (γενν. 1959), «μια από τις συναρπαστικότερες συγγραφείς της σύγχρονης Βρετανίας» (The New York Times), αφηγείται μια προσωπική ιστορία ως αλληγορία για την ιστορία της Ευρώπης στον 20ό αιώνα. Ο  Άνθρωπος που τα είδε όλα ήταν στη λίστα των βραβείων Booker το 2019.

Mariana Leky, Το όνειρο της Ζέλμα

Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου

Έργο εξωφύλλου: Αγγελική Κώσταλου

Τι κάνει κανείς όταν γνωρίζει την τελευταία μέρα της ζωής του; Τρεις φορές ένα σπάνιο ζώο εμφανίστηκε στα όνειρα της Ζέλμα και κάποιος συγχωριανός της πέθανε. Τώρα που το ονειρεύτηκε ξανά, θα συμβεί πάλι το ίδιο; Η Λουίζε, η εγγονή της Ζέλμα, βλέπει τους ανθρώπους γύρω της να αλλάζουν συμπεριφορά: θαμμένα μυστικά αποκαλύπτονται και αποφάσεις επισπεύδονται. Σε κρίσιμες στιγμές της ζωής της το όνειρο της γιαγιάς θα ωθήσει και τη Λουίζε σε σημαντικές αποφάσεις.

«Ένα βιβλίο σαν τονωτικό για δύσκολους καιρούς πασπαλισμένο με μαγεία» (Guardian). Στα ευπώλητα μόλις εκδόθηκε στη Γερμανία, γοητεύει τους αναγνώστες όπου μεταφράζεται. Η Μαριάνα Λέκι (γ. Κολωνία 1973) συγκινεί με μια ασυνήθιστη ιστορία για τον έρωτα, την απώλεια, τον θάνατο, σ’ «έναν κόσμο όπου κάθε συνηθισμένη μέρα μπορεί να υπόσχεται κάτι υπέροχο» (Kirkus).

Natascha Wodin, Με καταγωγή από τη Μαριούπολη

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου

Έργο εξωφύλλου: Νίκος Βαβάτσης

«Αν είχες δει αυτά που έχουν δει τα μάτια μου…»: Αυτή τη φράση θυμάται η Βοντίν να επαναλαμβάνει η μητέρα της που αυτοκτόνησε όταν εκείνη ήταν δέκα χρονών. Πάνω από μισό αιώνα αργότερα, η γεννημένη το 1945 σε γερμανικό στρατόπεδο συγγραφέας το μόνο που ξέρει για τους γονείς της είναι ότι έφυγαν από την Ουκρανία στο πλαίσιο του προγράμματος καταναγκαστικής εργασίας των ναζί. Σαν παιχνίδι γκουγκλάρει το όνομα της μητέρας της και, με τη βοήθεια ενός μέλους του Συλλόγου Ελλήνων της Αζοφικής, συγκεντρώνει στοιχεία για την οικογένειά της και τα βάσανά της, άμεσα συνδεδεμένα με τον τόπο καταγωγής της, τη Μαριούπολη. Βήμα βήμα συνθέτει τις ιστορίες συγγενών χαμένων επί χρόνια για τους οποίους πόλεμοι, επαναστάσεις, ακόμα και η ειρήνη σήμαιναν απλώς αλλαγή διώκτη.
«Μαρτυρία, αλλά και σπουδαία λογοτεχνία» (Frankfurter Allgemeine Zeitung), «μνημειώδες έργο για τις φρικαλεότητες του 20ού αιώνα και παράλληλα μια πολύ προσωπική ιστορία» (Die Welt), το βιβλίο Με καταγωγή από τη Μαριούπολη τιμήθηκε με το βραβείο της Έκθεσης της Λειψίας.

Evelyn Waugh, Μια χούφτα σκόνη

Μετάφραση: Παλμύρα Ισμυρίδου

Έργο εξωφύλλου: Βασίλης Σολιδάκης

Η παρακμή της αστικής τάξης και η αποσύνθεση της αγγλικής κοινωνίας την περίοδο του Μεσοπολέμου σε «ένα από τα πιο συγκλονιστικά και πικρά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα» (Guardian).

Έπειτα από επτά χρόνια γάμου η όμορφη λαίδη Μπρέντα βαριέται τα πάντα και κυρίως το σπίτι της, την επιβλητική γοτθική έπαυλη-καμάρι και χαρά του συζύγου της, Τόνι. Γοητεύεται από έναν κοσμικό νεαρό και προσπαθεί, με διάφορα κόλπα, να μην πάρει απλώς διαζύγιο, αλλά να εξασφαλίσει και πλούσια διατροφή. Ο Τόνι τής το αρνείται και πηγαίνει να εξερευνήσει τη Λατινική Αμερική όπου μπλέκεται σε απίστευτες περιπέτειες.

«Κομψότατη σάτιρα… υπέροχο βιβλίο» (Τζον Μπάνβιλ), το Μια χούφτα σκόνη εκδόθηκε το 1934 και θεωρείται το αριστούργημα του Γουό (1903-1966), του «καλύτερου συγγραφέα της γενιάς μας», όπως τον χαρακτήρισε ο Γκράχαμ Γκριν. Το 1988 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές την Κρίστιν Σκοτ Τόμας, την Αντζέλικα Χιούστον, τον Άλεκ Γκίνες, την Τζούντι Ντεντς κ.ά.

Nona Fernández, Η ζώνη του λυκόφωτος

Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου

Έργο εξωφύλλου: Μάνια Ευσταθίου

1984 Χιλή, δικτατορία Πινοτσέτ: στα γραφεία του αντιπολιτευόμενου περιοδικού Cauce εισβάλλει ένας άνδρας της μυστικής αστυνομίας και λέει ότι έχει βασανίσει, έχει σκοτώσει ανθρώπους και θέλει να δώσει πληροφορίες για πράξεις του καθεστώτος. Ξεκινώντας από αυτό το πραγματικό γεγονός, η Νόνα Φερνάντες καταφεύγει σε αρχεία και μαρτυρίες, ανακαλεί μνήμες και ανασυνθέτει μυθιστορηματικά όσα συνδέονται με τη φρικιαστική αυτή μαρτυρία.

«Η Νόνα Φερνάντες εκφράζει τα συναισθήματα ενός ολόκληρου έθνους για το σκοτεινό και μερικές φορές ντροπιαστικό του παρελθόν», έγραψε η επιτροπή του βραβείου Sor Juana Inés de la Cruz για την καλύτερη ισπανόφωνη συγγραφέα (2017). Η ζώνη του λυκόφωτος ήταν και στη βραχεία λίστα του Εθνικού Βραβείου ΗΠΑ (2021) στην κατηγορία των μεταφρασμένων βιβλίων. Στη σειρά Aldina συμπεριλαμβάνεται το μυθιστόρημά της Space Invaders.

Alan Burns, Η Ευρώπη μετά τη βροχή

Μετάφραση: Ρένα Χατχούτ

Έργο εξωφύλλου: Ειρήνη Παγώνη-Λούτη

Σε μια χώρα κατεστραμμένη από τον  πόλεμο, ο ανώνυμος αφηγητής αναζητά μια γνωστή του κοπέλα. Οι πορείες τους συγκλίνουν και αποκλίνουν σ’ ένα εφιαλτικό τοπίο: μάχες, στρατόπεδα συγκέντρωσης, θάλαμοι αερίων και άνθρωποι απελπισμένοι που προσπαθούν να επιβιώσουν. Ποιοι είναι οι «καλοί» και ποιοι οι «κακοί»; Ποιοι συνδέονται με αντιστασιακές οργανώσεις; Πού ανήκει o αφηγητής και ποιος είναι ο σκοπός του; Ο πόλεμος τελείωσε;
Ο Άλαν Μπερνς (1929-2013) αναγνωρίστηκε ως «ο καλύτερος πειραματικός Άγγλος συγγραφέας» (Ίαν Μακγιούαν) του ’60. Εμπνεύστηκε τον τίτλο του έργου από τον ομώνυμο πίνακα του Μαξ Ερνστ, όπου επικρατεί μια εικόνα απόλυτης ερήμωσης.
Πίνακας και βιβλίο δείχνουν τη βαναυσότητα αλλά και το ψυχικό σθένος των ανθρώπων, χωρίς το οποίο η επιβίωση θα ήταν αδύνατη. Το έργο αποτυπώνει το συλλογικό ασυνείδητο του 20ού αιώνα με απαράμιλλη σουρεαλιστική τεχνοτροπία που δίνει στην αφήγηση ένα κλίμα ονειρικής φρίκης.

Fernando Pessoa, Η παιδεία του Στωικού

Μετάφραση: Νίκος Πρατσίνης

Επιμέλεια – Σημειώσεις: Μαρία Παπαδήμα

Ο Άλβαρο Κοέλιο ντε Αταΐντε, 14ος Βαρόνος ντε Τέιβε, είναι ένας ακόμη ετερώνυμος του Φερνάντο Πεσσόα. Ευπατρίδης, διανοούμενος “άκαμπτος και συγκρατημένος”, αποτυχημένος εραστής και τελειομανής δημιουργός, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της φανταστικής ζωής του σε μια αγροικία στα περίχωρα της Λισαβόνας, αφιερώνοντας τον καιρό του στη σύνταξη σημειώσεων και αποσπασμάτων, καταλείποντας ένα “συνονθύλευμα πραγμάτων” ενός έργου που τελικά δεν είχε γράψει.

Έχοντας κατακτήσει “τη χρήση της λογικής στην πληρότητάς της” ή έχοντας φτάσει “στον κορεσμό του τίποτα, στην πληρότητα του κανενός πράγματος”, οδηγείται στην αυτοκτονία. Πριν από το μοιραίο διάβημα, ο Τέιβε καίει όλα του τα κείμενα εκτός από το έσχατο και μοναδικό χειρόγραφό του, ένα “πνευματικό υπόμνημα” της στωικής του παιδείας και μια απολογία για την απόφασή του να δώσει τέλος στη ζωή του.

Φραντς Κάφκα, Ένας καλλιτέχνης της πείνας και άλλες δύο αποδιδαχές

Μετάφραση: Θοδωρής Τσομίδης

Επίμετρο: Θανάσης Τριαρίδης

Η λογοτεχνία δεν μπόρεσε να σώσει τον Κάϕκα. Θα φύγει από τη ζωή νέος, ρημαγμένος εσωτερικά από το ανέφικτο της γαλήνης, την αδυναμία να βρεθεί πραγματικά κοντά σε όσα και όσους αγάπησε, τις αμφιβολίες για τα γραπτά του, πρωτίστως για τον εαυτό του. Πεπεισμένος πως το λογοτεχνικό του αποτύπωμα είναι αμελητέο, ο Κάφκα αφήνει ρητή εντολή να καταστραφούν όλα του τα γραπτά, ελπίζοντας ίσως πως μαζί τους θα διαλυθούν οι φόβοι και οι ματαιώσεις που τα είχαν υπαγορεύσει.

Μια ασφυκτική αμφιβολία δονεί υπόγεια κάθε σελίδα του Κάφκα ακόμα και στις πιο εύθυμες στιγμές της τέχνης του. Αυτήν την αμφιβολία και ματαίωση αντανακλούν οι τρεις αφηγήσεις που ανθολογούνται στην παρούσα έκδοση. Αν η Σωφρονιστική Αποικία μπορεί να διαβαστεί ως μια παραβολή για την εξουσία που μολύνει ύπουλα τις ανθρώπινες σχέσεις –καθέτως και οριζοντίως– ακυρώνοντας κάθε απόπειρα επικοινωνίας, κατανόησης, συγχώρεσης και οίκτου, ο Καλλιτέχνης της Πείνας και η Ζοζεφίνα, οι έσχατες λογοτεχνικές του δημιουργίες, αντανακλούν με διαύγεια τις βασανιστικές σκέψεις που τον κατατρύχουν λίγο πριν το τέλος.

Ευριπίδη, Η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταυρίων

Εισαγωγή – Μετάφραση: Νίκος Μανουσάκης

Από το αρχαίο ελληνικό μυθιστόρημα ως τα σύγχρονα λαϊκά παραμύθια, τις ταινίες του Χόλιγουντ και ορισμένους από τους διασημότερους τίτλους βιντεοπαιχνιδιών, η πλοκή σύμφωνα με την οποία ένα αγόρι σώζει ένα κορίτσι (το οποίο συχνά συμπράττει καίρια στην κοινή σωτηρία) για να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα, βρίσκεται πάντα πολύ ψηλά στις προτιμήσεις του κοινού. Φαίνεται πως ο Ευριπίδης είναι ένας εκ των διαμορφωτών του συγκεκριμένου δραματικού είδους και η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταυρίων αποτελεί το πρώτο σωζόμενο φανέρωμά του.
Πρόκειται για μια σπουδή στην προσμονή, την καρτερία, αλλά και την επινοητικότητα, με τη σκηνή να στήνεται σε έναν χωρόχρονο «όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη». Ο δε ρυθμός της δράσης εμπεριέχει το παιγνιώδες, το γνήσια τραγικό, την κωμική ελαφράδα, αλλά και την τρομώδη αγωνία. Τα ειδολογικά του «ημιτόνια» –τα στιγμιαία περάσματα από την ειρωνεία στη συντριβή αλλά και οι εκτενέστερες μεταπτώσεις από τον πανικό στη θυμηδία– καθιστούν μια παράσταση του μάλλον ακατάτακτου αυτού έργου (που να ανταποκρίνεται στον πλούτο του κειμένου) ένα δύσκολο στοίχημα για τους συντελεστές.
Η παρούσα έκδοση φωτίζει μέσω της εκτενούς εισαγωγής όλες τις πτυχές του έργου (ιστορική, υφολογική, πραγματολογική κ.λπ.), ενώ μέσω της μετάφρασης επιχειρεί να συστήσει εκ νέου στο κοινό την πολύτιμη «μουσική» του πρωτοτύπου.

Πλάτων, Απολογία Σωκράτους και Δίκη

Εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια: Στάντης Ρ. Αποστολίδης

Η Απολογία του Σωκράτη στη σημαντικότερη πνευματική Δίκη των αιώνων απ’ την πέννα του κορυφαίου μαθητή του, του Πλάτωνα. Η ουσιαστική δικαίωση του φιλοσόφου που όρισε την πορεία της Σκέψης εσαεί, και το ανέκκλητο γεγονός της θανατικής του καταδίκης: Τραγικές αντινομίες που βασανίζουν κ’ ύστερα από δυόμιση χιλιετίες τις συνειδήσεις, μ’ επακόλουθο να συγκροτούνται ακόμα «υποδειγματικά» δικαστήρια ανά τον κόσμο, με την ελπίδα μιας δικαιότερης επιτέλους ετυμηγορίας…

Μπρος στο κριτήριο, ο Σωκράτης υπερασπίστηκε ανυποχώρητος τις Αλήθειες του, επιμένοντας ότι «την ώρα της πράξης ένα μόνο να κοιτάη κανείς, αν δίκαια ή άδικα ενεργή κι όχι να λογαριάζη τα ρίσκα της ζωής ή το θάνατο», με μόνο οδηγό τον Ορθό Λόγο – άλλο που κατά βάθος τό ᾽ξερε και το φώναζε ανοιχτά, πως: «Η κακογλωσσιά κι ο φθόνος θα με φάνε, που κ’ ένα σωρό ενάρετους ανθρώπους φάγαν και θενά φάνε – σιγά σ᾽ εμένανε μη σταματήσουν»!

Μια μοναδική ευκαιρία προσπέλασης της αρχαίας πηγής, με παράλληλη νεοελληνική απόδοση, αναλυτικά σχόλια για την κατανόηση των ύψιστων φιλοσοφικών νοημάτων που αποκαλύπτονται, κ’ εμπεριστατωμένη εισαγωγή για τη μορφή του Σωκράτη, τις ιδέες του, καθώς και τα νομικά, δικονομικά και φιλολογικά ζητήματα που θέτει η Απολογία.

W. Robert Connor, Θουκυδίδης

Μετάφραση: Παναγιώτα Δαούτη

Επιστ. επιμέλεια: Γιάννης Ζ. Τζιφόπουλος

Πρόκειται για ουσιαστική συμβολή στις θουκυδίδειες σπουδές, η οποία από το 1984 και εξής παραμένει βιβλίο αναφοράς για το έργο του Αθηναίου ιστορικού. Ο Ρόμπερτ Κόνορ, βαθύς γνώστης της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας και με ιδιαίτερη ευαισθησία στο μοναδικό και γι’ αυτό δύσκολο ύφος του Θουκυδίδη, αναλύει όλες τις μικρές και μεγάλες ενότητες του κάθε βιβλίου διαδοχικά, τη μία μετά την άλλη. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύει κάθε φορά την εξέλιξη της αφήγησης, καθώς αυτή παρακολουθεί την εξέλιξη του πολέμου, την εστίαση και τη σημασία που προσδίδει ο ιστορικός στην κάθε ενότητα, τον τρόπο με τον οποίο το κάθε βιβλίο συμπληρώνει το προηγούμενο και ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση όχι μόνο των προηγούμενων βιβλίων αλλά και των επόμενων. Η πρόταση του Κόνορ για την ανάγνωση του Θουκυδίδη είναι διαφωτιστική και δελεαστική, χωρίς ωστόσο να είναι και οριστική.
Άλλωστε και η ιστορική αφήγηση του Θουκυδίδη δεν είναι οριστική, αφού δεν προσφέρει εύκολες συνταγές και απαντήσεις αλλά δεδομένα που πιστοποιούν τη διαρκή κίνησιν, προκαλώντας τη συνεχή επαγρύπνηση του αναγνώστη.

David G. Marwell, Μένγκελε, Το αληθινό πρόσωπο του “Άγγελου του Θανάτου”

Μετάφραση: Θεοδώρα Δαρβίρη

Γιατί αποκαλούσαν τον Γιόζεφ Μένγκελε «Άγγελο του Θανάτου»; Τι πειράματα έκανε στο Άουσβιτς; Πώς έφτασε το όνομά του να συμβολίζει το Ολοκαύτωμα; Πώς κατάφερε να ξεφύγει από τη δικαιοσύνη; Η ιστορία του πιο διαβόητου εγκληματία πολέμου όλων των εποχών γραμμένη από τον άνθρωπο που τον ανακάλυψε, νεκρό, σαράντα χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Ο συγγραφέας, βασιζόμενος σε νέα άγνωστα στοιχεία, παρουσιάζει αναλυτικά τη δράση του Μένγκελε και διηγείται τις προσπάθειες που έγιναν για τον εντοπισμό του και κατέληξαν, το 1985, σε ένα νεκροταφείο στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Με τρόπο που θυμίζει αστυνομικό μυθιστόρημα περιγράφει τη σχολαστική έρευνα που επιβεβαίωσε ότι ο νεκρός ήταν πράγματι ο Μένγκελε.

Hans Fallada, Ξένος στη χώρα μου, Ημερολόγιο φυλακής

Μετάφραση: Σίσσυ Παπαδάκη

Το ημερολόγιο του Χανς Φάλαντα γραμμένο μέσα στη φυλακή.
1944: Σε ένα κελί ναζιστικής φυλακής, τριγυρισμένος από ψυχασθενείς δολοφόνους και μονίμως υπό το άγρυπνο βλέμμα των SS, ο Χανς Φάλαντα γράφει με κίνδυνο της ζωής του τις αναμνήσεις του από τα δώδεκα χρόνια εθνικοσοσιαλισμού.
Ο Φάλαντα, αντίθετα με άλλους μεγάλους συγγραφείς, αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη Γερμανία του Τρίτου Ράιχ, γιατί «αγαπούσε αυτόν τον λαό», ο οποίος του είχε γίνει πια ξένος. Του είχε απαγορευτεί να δημοσιεύει και είχε εθιστεί στα ναρκωτικά.
Στη φυλακή ξαναβρίσκει τον παλιό του εαυτό. Γράφει με φρενήρη ρυθμό λογοτεχνικά κείμενα και, κυρίως, καταγράφει τις εμπειρίες του επί εθνικοσοσιαλισμού. Αυτές οι καταγραφές συγκεντρώνονται και εκδίδονται για πρώτη φορά στο Ξένος στη χώρα μου, ημερολόγιο φυλακής 1944. Στις σελίδες του απελευθερώνει το μίσος του για τους ναζί, περιγράφει πρόσωπα και γεγονότα της εποχής, μιλά για τις ταλαιπωρίες που υπέστη, αλλά δεν κρύβει και τους συμβιβασμούς που αναγκάστηκε να κάνει.

Emine Yeşim Bedlekr, Η ανταλλαγή πληθυσμών του 1923

Μετάφραση: Αικατερίνη Χαλμούκου

Επιστ. επιμέλεια: Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης

Το minΛωζάνη, 30 Ιανουαρίου 1923: η Ελλάδα και η Τουρκία υπέγραψαν σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών. 1,3 εκατομμύρια ορθόδοξοι χριστιανοί από την Ανατολία ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, και 300 χιλιάδες μουσουλμάνοι της Ελλάδας μετακινήθηκαν στην Τουρκία. Η Εμινέ Γεσίμ Μπεντλέκ, επίκουρη καθηγήτρια Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Bingöl της Τουρκίας, αναζητεί το κοινό οθωμανικό παρελθόν Ελλήνων και Τούρκων της Μικράς Ασίας πριν από την Ανταλλαγή του 1923, βασισμένη σε τρία λογοτεχνικά έργα: Ματωμένα χώματα της Διδώς Σωτηρίου, Πουλιά χωρίς φτερά του Λουί ντε Μπερνιέρ και Μια προίκα αμανάτι: Οι άνθρωποι της ανταλλαγής του Κεμάλ Γιαλτσίν. Δεδηλωμένος στόχος της Μπεντλέκ είναι να δείξει ότι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Ανατολίας δεν διαπνέονταν από ελληνικά εθνικιστικά αισθήματα, διότι η κουλτούρα και οι παραδόσεις τους ήταν σχεδόν ίδιες με εκείνες των μουσουλμάνων Τούρκων της Ανατολίας, με τους οποίους συμβίωναν επί αιώνες. Η συγκινητική ιστορία των προσφύγων της Μικράς Ασίας δείχνει ότι οι Τούρκοι και οι Έλληνες ήταν σε θέση να συνυπάρχουν πριν από την άνοδο του εθνικισμού και το ξέσπασμα του πολέμου στα Βαλκάνια και την Εγγύς Ανατολή το 1912, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται μάλιστα από τις γραπτές πηγές και τα διπλωματικά αρχεία. Στόχος του βιβλίου της Μπεντλέκ είναι να συμβάλει στη συμφιλίωση Ελλήνων και Τούρκων, δύο γειτονικών λαών του Αιγαίου που συγκρούστηκαν κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα.

Dagmar Herzog, Η σεξουαλικότητα στην Ευρώπη τον 20ό αιώνα

Μετάφραση: Πελαγία Μαρκέτου

Επιστ. επιμέλεια: Έφη Αβδελά

Το βιβλίο Η σεξουαλικότητα στην Ευρώπη τον 20ό αιώνα εξετάζει συστηματικά τα κεντρικά ζητήματα γύρω από τα οποία αναπτύχθηκαν κατά τη συγκεκριμένη περίοδο δημόσιοι λόγοι, κοινωνικά κινήματα και κρατικές πολιτικές: οι ανασημασιοδοτήσεις της πορνείας, της ομοφυλοφιλίας, της αντισύλληψης και οι ευγονικές παρακαταθήκες πριν από τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο· η αυξανόμενη κρατική παρέμβαση στον ιδιωτικό χώρο σε δημοκρατικά και αυταρχικά καθεστώτα τη μακρά περίοδο μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου· ο νεοσυντηρητισμός της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου μετά τη μαζική βία των παγκόσμιων συρράξεων· οι αμφίσημες φιλελευθεροποιήσεις των χρόνων 1960-1980· και το σεξ μετά το AIDS στη νέα Ευρώπη στο γύρισμα από τον 20ό στον 21ο αιώνα. Με έμφαση αναδεικνύονται οι δημόσιες διαστάσεις του σεξ. Βασική θέση του βιβλίου είναι ότι η ιστορία της σεξουαλικότητας στον ευρωπαϊκό 20ό αιώνα καθόλου δεν είναι μια ιστορία σταδιακής φιλελευθεροποίησης του σεξ, όπως συχνά υποστηρίζεται. Αντίθετα, είναι μια σύνθετη διαδρομή με πολλά πισωγυρίσματα και επισφαλείς κατακτήσεις, πολύ διαφορετική κατά χώρα, τάξη και φύλο, που προσδιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την εκάστοτε πολιτική συγκυρία.

Δημήτρης Τζιόβας, Η Ελλάδα από την χούντα στην κρίση

Στόχος του βιβλίου είναι να καταγράψει τη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας στα χρόνια της Μεταπολίτευσης από την πολιτισμική ομοιογένεια στην πλουραλιστική ετερογένεια και τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος από την πολιτική στην κουλτούρα, που νοείται πλέον περισσότερο ανθρωπολογικά και βιοπολιτικά παρά ουμανιστικά. Χωρίς να φιλοδοξεί να είναι μια πλήρης μελέτη της ελληνικής κουλτούρας «από τη χούντα στην κρίση», το βιβλίο συνιστά ένα είδος πολιτισμικής ιστορίας και επιδιώκει να παρουσιάσει μια πιο πολύπλευρη εικόνα της περιόδου ούτως ώστε να αναδειχθεί η πολυτασικότητά της. Συζητά μια σειρά από σημαντικά θέματα, όπως η αρχαιότητα, η θρησκεία, η γλώσσα, η λογοτεχνία, τα μέσα ενημέρωσης, ο κινηματογράφος, η νεολαία, το φύλο και η σεξουαλικότητα, και εξετάζει κρίσιμα ζητήματα στην προσπάθεια χαρτογράφησης του ελληνικού πολιτισμικού γίγνεσθαι τα τελευταία πενήντα χρόνια. Θέτοντας το ερώτημα ποιο είναι εντέλει το βασικό γνώρισμα της κουλτούρας της Μεταπολίτευσης, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι οι ταυτότητες, καθώς σε αυτές συμπυκνώνονται τα ποικίλα διακυβεύματα μετά το 1974 και σε αυτές παραπέμπουν μια σειρά κοινωνικών και πολιτισμικών εξελίξεων.

Σωτήρης Ρούσσος, Επανάσταση και εξέγερση στη Μέση Ανατολή

Δύο μεγάλα επαναστατικά γεγονότα άλλαξαν τη μορφή της Μέσης Ανατολής: η Μεγάλη Αραβική Εξέγερση στην Παλαιστίνη (1936-1939) και η Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράν (1979).
Κανένα γεγονός δεν επηρέασε τόσο τον αραβικό κόσμο στον Μεσοπόλεμο και στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο όσο η Μεγάλη Αραβική Εξέγερση στην Παλαιστίνη. Διαμόρφωσε τα βασικά χαρακτηριστικά ενός υπερεθνικού πολιτικού Ισλάμ, αποτέλεσε το κέντρο ενός μεγάλου παναραβικού ρεύματος που εισχώρησε στα νεότευκτα αραβικά κράτη και εγκλώβισε τα κράτη αυτά στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση.
Η Ισλαμική Επανάσταση αποτέλεσε παράδειγμα –το μοναδικό στην περιοχή– επιτυχημένης λαϊκής εξέγερσης που συγκρότησε μια εναλλακτική μορφή κρατικής οργάνωσης. Η Επανάσταση συνδέθηκε με διεθνή κινήματα και ιδεολογικά ρεύματα που αμφισβητούσαν το διεθνές status quo και τις ανισότητες που αυτό παρήγε και άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στη διεθνή πολιτική όπου συμμαχίες κρατών και μη κρατικών δρώντων θα παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Συνδέοντας τις Διεθνείς Σχέσεις και τη θεωρία των επαναστάσεων, το βιβλίο αναλύει τους παράγοντες που οδήγησαν σε αυτά τα επαναστατικά γεγονότα και τις συνθήκες που τα διαμόρφωσαν, έτσι ώστε να ερμηνευτεί η αποφασιστική επίδρασή τους στους περιφερειακούς συσχετισμούς.

Τζων Κητς, Ποίηση

Μετάφραση: Γιώργος Βάρσος

Δίγλωσση έκδοση

Στοχαστικός ή αλαφροΐσκιωτος; Ανθρωπιστής ή ηδονιστής; Μελαγχολικός ή ευφρόσυνος; Ερωτήματα σαν αυτά προβλημάτισαν πολύ τους κριτικούς της ποίησης των Τζων Κητς που πέθανε νεότατος αλλά έχει αναδειχθεί σε κορυφαίο εκπρόσωπο του Ρομαντισμού. Ο Χάρολντ Μπλουμ τον έχει μάλιστα χαρακτηρίσει “πρόδρομο μιας ιδιάζουσας μεταρομαντικής ευαισθησίας”. Τον έχουν εξυμνήσει ποιητές μας όπως ο Καβάφης και, κυρίως, ο Σικελιανός – αλλά τον γνωρίζουμε μάλλον λιγότερο από ό,τι τον Μπάυρον ή τον Σέλλεϋ, περίπου συνομηλίκους του.

Τι σημαίνει όμως σήμερα για μας, για τη λυρική μας φωνή, μια ποίηση σαν του Κητς; Η παρούσα έκδοση επιδιώκει να θέσει εκ νέου το ζήτημα της αλλόκοτης δύναμής της. Για τον σκοπό αυτό ανθολογείται ένας μεγάλος αριθμός ποιημάτων αντιπροσωπευτικός του εύρους των θεμάτων και των μορφών της – μεταξύ των οποίων χαρακτηριστικά σονέτα, οι περίφημες ωδές και η επικολυρική “Πτώση του Υπερίωνα”. Η μετάφραση δίνει απόλυτη προσοχή στην υλική υπόσταση του ποιητικού λόγου, δηλαδή στους στιχουργικούς τρόπους, με βασική αρχή ότι η ποίηση αυτή απαγγέλλεται. Τα αναλυτικά σχόλια ενδεχομένως βοηθούν τον αναγνώστη. Το επίμετρο θυμίζει και ξανασκέφτεται τα ζητούμενα.

Ευριπίδης Γαραντούδης, Σοφία Κολοτούρου, Ευτοπία

Σε ένα πρωτότυπο εγχείρημα ποιητικού διαλόγου, ο Ευριπίδης Γαραντούδης και η Σοφία Κολοτούρου συνομιλούν εντατικά με τη φόρμα του σονέτου, αναπτύσσοντας μία συνομιλία ετών (κυρίως στη διάρκεια της πανδημίας του covid-19) και συνθέτοντας, μέσω αυτής της συνομιλίας, έναν ευτοπικό κόσμο σε 120 σονέτα. Τα 60+60 σονέτα συνομιλούν ανά ζεύγη, ένα προς ένα, αλλά και αρθρώνουν εφαπτόμενους κύκλους, με άξονες τη θεματική ύλη τους, τις τροποποιήσεις της φόρμας τους, τη μετάπτωση του τρόπου τους (από τον λυρισμό στη σάτιρα), τις αλλαγές της διάθεσης των συνομιλητών (από την εσωστρέφεια και την εξομολόγηση στην εξωστρέφεια και στην υιοθέτηση ρόλων ή προσωπείων). Ανατρέχοντας στη σονετική παράδοση αιώνων, τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή ποίηση, και συνεχίζοντάς την, η Ευτοπία μπορεί να αναγνωστεί και ως εγχείρημα δοκιμασίας αφενός της αντοχής του σονέτου μέσα στον χρόνο και αφετέρου της ζωτικότητάς του σήμερα. Στον πυρήνα, πάντως, αυτού του εγχειρήματος παραμένει η ανάγκη η επικοινωνία να στερεωθεί σε ευτοπία, μέσα σε έναν δυστοπικό κόσμο.

Θανάσης Τριαρίδης, Για τους άγνωστους σφαγμένους

Στο βιβλίο αυτό μάζεψα 49 “ποιήματα” που γράφτηκαν στα χρόνια 2020-2022. Στο εξώφυλλο υπάρχουν παπαρούνες (σαν κι αυτές που φυτρώνουν στα σακιά των χαρακωμάτων όλων των αιώνων) ζωγραφισμένες αυτονόητα από την Αφροδίτη Σερέτη. Και λέω την λέξη “αυτονόητα” διότι ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου προέκυψε μέσα από την παρουσία στη ζωή μου του αλησμόνητου Χρηστού Διαμαντή (1987 – 27/12/2022), συντρόφου της Αφροδίτης, πατέρα της Μαργαρίτας, σπάνιου συνθέτη και ποιητή, κάποτε μαθητή μου, παντοτινού συνεργάτη και παντοτινού φίλου μου. Επίσης αυτονόητα αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην μνήμη του Χρήστου μας – που είναι (και θα είναι) αίμα κόκκινο στις φλέβες μας.

Το βιβλίο αυτό θα ήθελα να είναι ένα προσωπικό προσκλητήριο για αυτούς που έχασαν, που ξεγελάστηκαν, που βιάστηκαν, που ταπεινώθηκαν, που σφαγιάστηκαν από την φονική τάξη του πολιτισμού μας και την ολέθρια τάξη της Ιστορίας. Προσπάθησα να δείξω με κάθε τρόπο πως θεωρώ και τον εαυτό μου ένα κομμάτι ετούτης της φονικής τάξης – πως βάζω τον εαυτό μου στους θύτες και όχι στα θύματα. Και στ’ αλήθεια, μ’ όλο που ετούτο ακούγεται αρκετά ναρκισσιστικό, νιώθω πως οφείλω κι εγώ μια έστω ανακόλουθη και λειψή λογοδοσία σε αυτούς τους άγνωστους σφαγμένους όλων των αιώνων.

Θανάσης Τριαρίδης, Δεκέμβριος 2022

Γιάννης Τσίρμπας, Όσο περιμένεις να συμβεί

Δεκατρία διηγήματα γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο, μονόλογοι, διάλογοι, αφηγήσεις, εξομολογήσεις, αποσπάσματα ημερολογίου, ζωντανεύουν, μέσα από απολύτως ρεαλιστικές περιγραφές αλλά με πολύ υποβλητικό τρόπο, μικρές αλλά συναισθηματικά σημαντικές, σκηνές του καθημερινού μας βίου.

Bernardine Evaristo, Μανιφέστο

Μετάφραση: Ρένα Χατχούτ

«Το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει τι χρειάστηκε για να συνεχίσω να προχωρώ και να ωριμάζω· και για σας που παλεύετε πολύ καιρό, που ίσως αναγνωρίσετε τις δικές σας ιστορίες στη δική μου, ελπίζω ότι θα αποτελέσει έμπνευση καθώς ταξιδεύετε στα δικά σας μονοπάτια προς την πραγματοποίηση των φιλοδοξιών σας».

Η συγγραφέας του διεθνούς bestseller Κορίτσι, γυναίκα, άλλο, μιλά για την καταγωγή, την οικογένεια, τη ζωή της και τις επιλογές της μέχρι τη βράβευση της με το βραβείο Booker το 2019.

Πρώτη μαύρη γυναίκα που κερδίζει αυτή την τόσο σημαντική διάκριση, Πρόεδρος φέτος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας του Ηνωμένου Βασιλείου, η Μπερναντίν Εβαρίστο βρέθηκε, μετά από δεκαετίες που εργαζόταν ως συγγραφέας, δασκάλα, τραγουδίστρια, ακτιβίστρια, από το περιθώριο στο παγκόσμιο προσκήνιο. Στο Μανιφέστο μιλά για τον ρατσισμό που βίωσε από τα παιδικά της χρόνια και για τις δυσκολίες που συνάντησε στην πορεία της και συνδέονται με την φυλή, το φύλο, την κοινωνική τάξη, τη διαφορετικότητα, τη σεξουαλικότητα, το πέρασμα της νιότης.

Το Μανιφέστο είναι ένα βιβλίο για το πώς να μην τα παρατάς ποτέ. Μια προσωπική εξομολόγηση για το θάρρος που επέδειξε, για το πώς κάθε εμπόδιο που ξεπέρασε είτε στην προσωπική της είτε στην επαγγελματική ζωή την έκαναν «πιο ανθεκτική και αποφασισμένη να συνεχίσει».

Norman Doidge, Ο εγκέφαλος που αυτοθεραπεύεται

Μετάφραση: Λευτέρης Κεφάλας

Επιστ. επιμέλεια: Αλεξάνδρα Οικονόμου

Το βιβλίο Ο εγκέφαλος αυτοθεραπεύεται εισάγει τον αναγνώστη στη νευροευπλαστότητα, δηλαδή στην ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει τη δομή και λειτουργία του, ανταποκρινόμενος σε διαφορετικά ερεθίσματα και μετά από διαφορετικές νοητικές εμπειρίες. Ο συγγραφέας Norman Doidge δείχνει τον τρόπο με τον οποίο η εκπληκτική αυτή διαδικασία της νευροευπλαστότητας μπορεί να επιφέρει την ίαση, ακόμα και σε περιπτώσεις τις οποίες παραδοσιακές προσεγγίσεις έχουν θεωρήσει μη ιάσιμες. Στο βιβλίο αυτό περιγράφει φυσικές, μη επεμβατικές μεθόδους επίδρασης στον εγκέφαλο, που αξιοποιούν την ενέργεια η οποία υπάρχει γύρω μας: το φως, τον ήχο, τη δόνηση, την κίνηση. Η ενέργεια αυτή δύναται να διεγείρει τις ίδιες τις δυνατότητες ίασης του εγκεφάλου, χωρίς να δημιουργήσει ανεπιθύμητες παρενέργειες. Οι περιπτώσεις που αναφέρονται περιλαμβάνουν ασθενείς με ανίατο χρόνιο πόνο, βαριά εγκεφαλικά επεισόδια, εγκεφαλικές κακώσεις, πολλαπλή σκλήρυνση, νόσο Πάρκινσον, εγκεφαλική παράλυση, αλλά και άτομα με μαθησιακές δυσκολίες και αυτισμό. Το βιβλίο καλύπτει τα στάδια της ίασης μέσω διεργασιών νευροευπλαστότητας, καθώς και μη φαρμακευτικούς τρόπους μείωσης του κινδύνου εμφάνισης άνοιας.

Λύο Καλοβυρνάς, Μητέρα μηδέν παιδιών

Είναι η μητρότητα ανθρώπινο ένστικτο; Υπάρχει το μητρικό φίλτρο; Τι ισχύει πραγματικά με το βιολογικό ρολόι; Οι γυναίκες που δεν έκαναν παιδί μετανιώνουν; Υπάρχουν γυναίκες που έκαναν παιδί και το μετάνιωσαν; Σε ποιον βαθμό η μητρότητα επιλέγεται ελεύθερα ή επιβάλλεται κοινωνικά; Είναι εγωιστικό που (δεν) θέλω παιδί; Είναι φυσιολογικό που δεν θέλω να γίνω μητέρα; Πώς μπορώ να σιγουρευτώ αν θέλω παιδί ή όχι;

Όταν η μητρότητα θεωρείται υπέρτατη αξία και μοναδική «φυσιολογική» πορεία όλων των γυναικών, οι γυναίκες που σκέφτονται να μη γίνουν μητέρες δέχονται συνεχείς πιέσεις για να συμμορφωθούν στο επικρατές κοινωνικό πρότυπο και να εκπληρώσουν τη «φύση» τους. Οι πιέσεις ξεκινούν από τόσο νωρίς, που πολλές γυναίκες δυσκολεύονται να ανιχνεύσουν το «πραγματικό» τους θέλω. Το να κάνουμε παιδιά θεωρείται μια μη απόφαση, ένας νόμος της φύσης, με αποτέλεσμα να μπερδεύονται τα όρια ανάμεσα στο θέλω να γίνω μητέρα και στο συναινώ να γίνω μητέρα. Το πώς χρησιμοποιούμε τη μήτρα μας διχοτομεί τις γυναίκες σε επιτυχημένες και αποτυχημένες.

Αυτό το βιβλίο, το οποίο βασίζεται σε έρευνες και στις ψυχοθεραπευτικές ομάδες που οργανώνει ο Λύο Καλοβυρνάς από το 2012, δίνει φωνή στις γυναίκες, με ή χωρίς παιδιά, οι οποίες όχι μόνο δεν ακούγονται, αλλά φιμώνονται και υποτιμώνται ως προβληματικές ή ανύπαρκτες.