Δώρα για τις γιορτές. Βιβλία Gutenberg. Aldina, Orbis Literae, Ιστορία, Πεσσόα, Μπέκετ, Επιστήμη. Βιβλία που εκδόθηκαν το 2021, τα αγαπήσαμε και ευχόμαστε να τα αγαπήσετε κι εσείς. Και αυτές τις γιορτές θέλουμε να μοιραστούμε την αγάπη μας για ωραία βιβλία.
ORBIS LITERAE
Μετάφραση: Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου
Γερμανία 1945: Σε μια επαρχιακή πόλη υπό σοβιετική διοίκηση και στο κατεστραμμένο Βερολίνο, ένας συγγραφέας και η γυναίκα του, κυριευμένοι από φόβο και ενοχές, προσπαθούν απελπισμένα να επιβιώσουν. Το πιο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Χανς Φάλαντα και μια συγκινητική μαρτυρία για την κατάσταση στη Γερμανία τους πρώτους μήνες μετά την πτώση του Τρίτου Ράιχ.
Πώς συμπεριφέρθηκαν οι άνθρωποι την «ώρα μηδέν» για τη Γερμανία; Συγκλονιστικό και οδυνηρά διδακτικό.
Die Welt
William Faulkner, Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!
Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου
Βραβείο Νόμπελ 1949
Ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που δεν αποτελεί τυχαία τον νέο, μεγάλο κλασικό τόμο της σειράς Οrbis Literæ των εκδόσεων Gutenberg, σε μετάφραση που, αν μη τι άλλο, συνιστά γλωσσικό και λογοτεχνικό επίτευγμα. Η Μαργαρίτα Ζαχαριάδου όχι μόνο απέδωσε άρτια την πολύπτυχη φωκνερική αφήγηση αλλά αφουγκράστηκε τον ρυθμό, ξαναζωντάνεψε τις μυθικές αλληγορίες, ανίχνευσε τις λειτουργικές αντιθέσεις και τους έδωσε πνοή. Εν ολίγοις, ξανάφτιαξε στα ελληνικά έναν κόσμο τόσο ζωντανό όσο και παντοτινό, γι’ αυτό και απόλυτα μοντέρνο, τον κόσμο του συγγραφέα.
ALDINA
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Έργο εξωφύλλου: Χρήστος Μηλιώνης
Το Americana (1971) είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Don DeLillo. Ο συγγραφέας αποτυπώνει το νευρωτικό τοπίο της σύγχρονης αμερικανικής ζωής και την αποσύνθεση του αμερικανικού ονείρου. Ο νεαρός Ντέιβιντ Μπελ, ευκατάστατος, εμφανίσιμος αλλά κενός εσωτερικά είναι παραγωγός σε τηλεοπτικό σταθμό. Oι συνεχείς ίντριγκες, οι συκοφαντίες και η μωροφιλοδοξία που κυριαρχούν στο επαγγελματικό του περιβάλλον, τον έχουν φέρει στα όρια της κατάρρευσης. Αποφασίζει να φύγει για τις δυτικές πολιτείες της Αμερικής για να κινηματογραφήσει τη ζωή απλών ανθρώπων στην επαρχία και να έρθει σε επαφή με την αληθινή καρδιά της πατρίδας του.
Kevin Barry, Νυχτερινό πλοίο για Ταγγέρη
Μετάφραση: Ορφέας Απέργης
Έργο εξωφύλλου: Κώστας Ι. Σπυριούνης
Σ’ ένα λιμάνι της Ανδαλουσίας, δυο παλιοί φίλοι, άνθρωποι του υποκόσμου, περιμένουν με αγωνία ένα πλοίο από την Ταγγέρη. Μια χαμένη αγάπη, μια κόρη εξαφανισμένη…, η ζωή τους έχει έρθει τα πάνω κάτω – άραγε, υπάρχει κάτι που μπορεί ακόμη να σωθεί; Κατά την πολύωρη αναμονή τους ανατρέχουν στο κοινό τους παρελθόν, σε ιστορίες βίας και ρομαντισμού, σε λάθη, έρωτες, αμοιβαίες υποχωρήσεις και προδοσίες. Ένα ταξίδι στην άβυσσο της ψυχής που θυμίζει το Περιμένοντας τον Γκοντό του Μπέκετ.
Το έργο είχε συμπεριληφθεί στη μακρά λίστα του Booker (2019).
Julie Orringer, Φάκελος απόδρασης
Μετάφραση: Θεοδώρα Δαρβίρη
Έργο εξωφύλλου: Στάθης Βατανίδης
Το 1941 ο Αμερικανός δημοσιογράφος Βάριαν Φράι φτάνει στη Μασσαλία για μια φαινομενικά ακατόρθωτη αποστολή: να φυγαδεύσει, με ελάχιστα μέσα, Εβραίους καλλιτέχνες και συγγραφείς, την ώρα που οι στρατιές του Χίτλερ κατακτούν την Ευρώπη. Ανάμεσά τους ο Αντρέ Μπρετόν, ο Μαρκ Σαγκάλ, η Χάνα Άρεντ, ο Μαξ Έρνστ, ο Χάινριχ Μαν. Ο Φράι επί ένα χρόνο, με κίνδυνο της ζωής του, τους εξασφαλίζει πλαστά έγγραφα και δημιουργεί ένα κρυφό δίκτυο διάσωσης, παρακάμπτοντας τα εμπόδια των γαλλικών Αρχών αλλά και του προξενείου της χώρας του. Ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινή ιστορία, «λαμπρά γραμμένο και άψογα τεκμηριωμένο» (Publishers Weekly) από την Αμερικανίδα Τζούλι Όριντζερ (γ. 1973).
Paula Fox, Πρόσωπα σε απόγνωση
Μετάφραση: Ρένα Χατχούτ
Έργο εξωφύλλου: Ντίκος Βυζάντιος
Μπρούκλιν, δεκαετία του ’60: Mέσα σε μια καθημερινότητα που γίνεται ολοένα και πιο βίαιη, ο Ότο και η Σόφη Μπέντγουντ, ένα ζευγάρι μορφωμένων πλούσιων Αμερικανών, μόλις έχουν ανακαινίσει το σπίτι τους, έχουν αγοράσει ένα καινούργιο πολυτελές αυτοκίνητo και όλα στη ζωή τους φαίνεται να πηγαίνουν καλά. Το δάγκωμα, ωστόσο, μιας αδέσποτης γάτας και η υποψία ότι η γάτα είναι λυσσασμένη γίνονται αφορμή για να αποκαλυφθούν τα ρήγματα στον φαινομενικά επιτυχημένο γάμο τους και η αφετηρία για μια σειρά συγκρούσεων και ανατροπών.
«Ένα επιβλητικό ορόσημο του μεταπολεμικού ρεαλισμού…»
David Foster Wallace
«Aνώτερο από οποιαδήποτε μυθιστόρημα συγχρόνων της Φοξ (1923-2017): του Τζον Απντάικ, του Φίλιπ Ροθ και του Σολ Μπέλοου.»
Jonathan Franzen
Μετάφραση: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Έργο εξωφύλλου: Γιώργος Ξένος
Σε μια πόλη γεμάτη απατεώνες και κακοποιούς, ο μπράβος Μποξ και ο συνεργάτης του δέρνουν και μαχαιρώνουν κατά παραγγελία. Κάποιο βράδυ, σ’ ένα τραπέζι πόκερ, συναντούν έναν συγγραφέα «της κακιάς ώρας» και έναν μυστηριώδη ντετέκτιβ, οι οποίοι τους εμπλέκουν σε μια ιστορία αποτρόπαιης βίας που αφήνει πίσω της αμέτρητα πτώματα. Ο Ρ. Τσάντλερ, ο Α. Καμί, ο Φ. Ντικ και η Π. Χάισμιθ ενώνονται σε ένα εξαιρετικά φρέσκο μυθιστόρημα (The Guardian). Το απρόβλεπτο και εντυπωσιακό ντεμπούτο του Σκωτσέζου Άλαν Τρότερ (New Statesman), που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση όταν εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία (2019).
Μετάφραση: Γιώργος Λαμπράκος
Έργο εξωφύλλου: Γεύσω Παπαδάκη
Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας ΗΠΑ το 2018
Μετά τον απροσδόκητο θάνατο του καλύτερου φίλου και μέντορά της μια συγγραφέας βρίσκεται να φροντίζει, προς μεγάλη της δυσαρέσκεια, τον αγαπημένο του σκύλο, έναν μολοσσό. Τραυματισμένος από την απροσδόκητη εξαφάνιση του αφεντικού του, ο σκύλος κάνει και τη δική της θλίψη ακόμα μεγαλύτερη. Η συμπεριφορά της αλλάζει, οι φίλοι της ανησυχούν, ο σπιτονοικοκύρης της απειλεί να της κάνει έξωση. Εκείνη, με τον καιρό, δένεται περισσότερο με το θλιμμένο ζώο και του αφοσιώνεται, προσπαθεί μάλιστα να κατανοήσει τα συναισθήματά του. Ωστόσο, η ιστορία έχει και τις ανατροπές της… Ένα «πανέμορφο βιβλίο για τον θάνατο, το πένθος, την τέχνη και την αγάπη» (Wall Street Journal). Ο Φίλος είναι το πρώτο βιβλίο της Αμερικανίδας Σίγκριντ Νιούνεζ (γενν. 1951) που μεταφράζεται στα ελληνικά. Για το βιβλίο αυτό τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας ΗΠΑ το 2018.
Clemens J. Setz, Η παρηγοριά των στρογγυλών πραγμάτων
Μετάφραση: Χρήστος Αστερίου
Έργο εξωφύλλου: Νίκος Χιωτίνης
Βραβείο Büchner 2021 & Bραβείο Kleist 2020
Ένας νεαρός ερωτεύεται μια τυφλή γυναίκα που οι τοίχοι του σπιτιού της είναι καλυμμένοι με βωμολοχίες, κάτι που η ίδια αγνοεί. Μια οικογένεια δέχεται την επίσκεψη ενός οπλισμένου άνδρα που ισχυρίζεται ότι είχε μεγαλώσει στο σπίτι της. Ένας στρατιώτης ανακαλύπτει έναν φριχτό αστερισμό. Δέντρα κινούνται «σαν καμηλοπαρδάλεις που ονειρεύονται».
Στιγμιότυπα ενός κόσμου που παραπαίει, είκοσι ιστορίες «γεμάτες ζωντάνια, πνευματώδεις, τραγικές και παρηγορητικές» (Die Zeit), που ανατρέπουν τις καθημερινές συμβάσεις.
Ο «ιδιοφυής Clemens Setz» (Frankfurter Allgemeine), γεννήθηκε στην Αυστρία το 1982 και είναι από τους πιο δυναμικούς και πολυβραβευμένους γερμανόφωνους συγγραφείς. Η επιτροπή που του απένειμε το βραβείο Kleist το 2020 τον χαρακτήρισε εξτρεμιστή της λογοτεχνίας με αναρχική φαντασία.
John Williams, Το πέρασμα του Μακελάρη
Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου
Έργο εξωφύλλου: Κωνσταντίνος Μάσσος
Πέντε χρόνια πριν από τον Στόουνερ, ο John Williams είχε εκδώσει το Πέρασμα του Μακελάρη, ένα μυθιστόρημα αυτογνωσίας που η ιστορία του διαδραματίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αμερική, σε μια φανταστική πόλη-ορμητήριο κυνηγών, το Πέρασμα του Μακελάρη, και στα άγρια βουνά της περιοχής, όπου κάθε μέρα χιλιάδες βουβάλια σφάζονται για το δέρμα τους. Ο κεντρικός ήρωας, ο Γουίλιαμ Άντριους, εγκαταλείπει τις σπουδές του στο Χάρβαρντ επηρεασμένος από τις διδαχές του Έμερσον και του Θορό για τη φύση και τον άνθρωπο. Πηγαίνει στην Άγρια Δύση, γίνεται κυνηγός βουβαλιών και μέσα σε αυτό το βίαιο και αιματηρό σκηνικό ανακαλύπτει τον εαυτό του. «Το Πέρασμα του Μακελάρη άνοιξε τον δρόμο στον Κόρμακ ΜακΚάρθι» (New York Times Book Review).
William Saroyan, Η ανθρώπινη κωμωδία
Μετάφραση: Νίκος Μάντης
Έργο εξωφύλλου: Φραγκίσκος Δουκάκης
Ο Όμηρος, ένα δεκατετράχρονο αγόρι, χωρίς πατέρα, εργάζεται ως ταχυδρόμος στην Ίθακα της Καλιφόρνιας για να στηρίξει τη μητέρα, την αδερφή και τον τετράχρονο αδερφό του Οδυσσέα. Ο μεγαλύτερος αδερφός βρίσκεται στο μέτωπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Όμηρος παραδίδει στους κατοίκους επιστολές που μεταφέρουν από το μέτωπο την είδηση του θανάτου, σκορπίζοντας τη θλίψη και την αγωνία στους κατοίκους.
Η Ανθρώπινη κωμωδία είναι ένα δραματικό αντιπολεμικό έργο κι ένας σύγχρονος παραλληλισμός για τον νόστο στην «Ιθάκη» που δεν θα γίνει πραγματικότητα για πολλούς νέους. Το 1944 απέσπασε το βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Ιστορίας για την ομώνυμη ταινία. O William Saroyan (1908-1981), παιδί Αρμένιων μεταναστών στην Αμερική, ήταν πολύ δημοφιλής μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε τιμηθεί με το βραβείο Πούλιτζερ.
Ocean Vuong, Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι
Μετάφραση: Έφη Φρυδά
Έργο εξωφύλλου: Νίκος Βαβάτσης
Το Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι είναι το γράμμα ενός γιου προς την αναλφάβητη μητέρα του. Ο Λιτλ Ντογκ, Αμερικανός βιετναμέζικης καταγωγής, φέρνει στο φως την ιστορία της οικογένειάς του απ’ τον πόλεμο του Βιετνάμ ως την εγκατάστασή της στην Αμερική, εστιάζοντας στη δραματική ζωή της στοργικής αλλά συχνά βίαιης μητέρας του και της γιαγιάς του. Παράλληλα, ψηλαφώντας τα τραύματα του παρελθόντος αποκαλύπτει σκέψεις και πλευρές της ζωής του που η μητέρα του αγνοούσε: αγωνίες, φόβους του, έναν δυνατό έρωτα. Μια ωμή, αλλά βαθιά λυρική και ειλικρινή εξομολόγηση που φτάνει στη θαρραλέα αποκάλυψη συγκλονιστικών προσωπικών στιγμών.
Ο Ocean Vuong γεννήθηκε το 1988 σ’ έναν ορυζώνα στο Βιετνάμ. Σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο ταλαντούχους νέους συγγραφείς της αμερικανικής λογοτεχνίας. Η ποιητική του συλλογή Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου τιμήθηκε με το σημαντικό βραβείο T.S. Eliot.
FERNANDO PESSOA
Ο ανυποψίαστος έφηβος που ζει ανέμελα στο πατρικό του σπίτι ξεκινά με την προτροπή του αινιγματικού Άντρα με τα Μαύρα ένα ταξίδι μύησης. Μέσα από τις διαδοχικές συναντήσεις που του επιφυλάσσει ο Δρόμος, θα γνωρίσει την ταραχή του έρωτα, την οδύνη του αποχωρισμού, την ευγένεια της δόξας, τη μεγαλοπρέπεια της εξουσίας, την αταραξία της σοφίας, την υπέρτατη γαλήνη του θανάτου, τη μοναχικότητα του αναχωρητή και τέλος την ίδια του την Προσωπικότητα. Στους αντίποδες του Αναρχικού τραπεζίτη, την ορθολογιστική επιχειρηματολογία αντικαθιστά εδώ η διαισθητική σκέψη, τον λόγο η δράση, αλλά μια δράση αλληγορική, που εκτυλίσσεται μέσα από τη σαγηνευτική διήγηση ενός κλασικού παραμυθιού απ’ όπου δεν λείπουν ούτε οι πριγκίπισσες ούτε τα μαγικά δαχτυλίδια ούτε οι σκοτεινοί λαβύρινθοι.
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ
Samuel Beckett, Ευτυχισμένες μέρες
Μετάφραση: Διονύσης Καψάλης
Η ειρωνεία στις Ευτυχισμένες μέρες δεν είναι αυτή που συνήθως ονομάζουμε «τραγική ειρωνεία». Δεν γνωρίζουμε περισσότερα απ᾽ όσα γνωρίζει η Γουίνυ· και ό,τι κινητοποιούμε ως συναίσθημα για να αρθούμε πάνω από το δικό της δράμα αυτογνωσίας και αυταπάτης επιστρέφει σ᾽ εμάς τους ίδιους.
Τη Γουίνυ δεν μπορούμε να την αντικρίσουμε με οίκτο ή με συγκατάβαση. Είναι ένα από τα πιο συμπαθητικά πρόσωπα που έχει πλάσει το θέατρο. Μας προσεταιρίζεται με μια βαθιά αλλά αμήχανη συμπάθεια, γιατί απλούστατα συμπάσχει με τις βαθύτερες, τις πιο ανεξιλέωτες ανησυχίες μας. Στον πυρήνα όλου του έργου του Μπέκετ έχει εγκατασταθεί μια τραγική αντίληψη του κόσμου και της ανθρώπινης κατάστασης, από την οποία ωστόσο αρνούνται να αποσχιστούν η καλοσύνη, το σκώμμα και ο γέλως – ο γέλως του φιλοσόφου και ο γέλως του γελωτοποιού· ποτέ όμως ο σαρκασμός εκείνου που χλευάζει.
Μηνάς Βιντιάδης, Γιώργος Δαρδανός, Οι Κολιγάδες
Συνέκδοση Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ
Εικονογράφηση: Ωρίων Αρκομάνης
Τo θεατρικό έργο Οι κολιγάδες των Μηνά Βιντιάδη και Γιώργου Δαρδανού αφηγείται το ιστορικό της εξέγερσης των κολιγάδων της Άνδρου στις αρχές της Επανάστασης του 1821, η οποία οδήγησε στην κατάληψη της εξουσίας από τον λαό, ενώ οι κοτζαμπάσηδες του νησιού, με φεουδαρχικά προνόμια από τη Φραγκοκρατία, στράφηκαν για βοήθεια στους Τούρκους, ύστερα στην Προσωρινή Διοίκηση του Αγώνα, συγκεκριμένα στον «αρμοστή νήσων» Κωνσταντίνο Μεταξά, και το κίνημα κατέρρευσε.
Το επαναστατικό κίνημα στην Άνδρο είχε τον ταξικό χαρακτήρα μιας αγροτικής εξέγερσης σε αντιδιαστολή με τα ποικίλα και σύνθετα κίνητρα του ξεσηκωμού σε άλλες περιοχές. Πρωτότυπη είναι και η στενή σύνδεση της υπόθεσης με τον Ανδριώτη φιλόσοφο και παιδαγωγό, κληρικό και διαφωτιστή, αργότερα και αφορισμένο, Θεόφιλο Καΐρη.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Jan Mohnhaupt, Ζώα στον Εθνικοσοσιαλισμό
Μετάφραση: Γιάννης Κέλογλου
Ήταν οι ναζί φιλόζωοι; Ο Χίτλερ φωτογραφιζόταν συχνά με τα αγαπημένα του λυκόσκυλα και είχε φροντίσει να μάθουν όλοι πως ήταν χορτοφάγος. Ένας απ’ τους πρώτους νόμους του Τρίτου Ράιχ αφορούσε την προστασία των ζώων. Διατηρήθηκε για δεκαετίες μετά την πτώση του και μάλιστα χάρισε στον Χίτλερ παράσημο από τις ΗΠΑ. Ο Γιαν Μονχάουπτ καταρρίπτει τον μύθο του φιλόζωου Χίτλερ και των εθνικοσοσιαλιστών. Η ναζιστική κοσμοθεωρία περί αναδιοργάνωσης της κοινωνίας σε εθνοφυλετική βάση είχε εφαρμογή τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα.
Heike B. Görtemaker, Η αυλή του Χίτλερ
Μετάφραση: Γιάννης Κέλογλου
Ποιοι βοήθησαν τον Χίτλερ να καταλάβει την εξουσία; Ποιοι αποτελούσαν τον στενό κύκλο του; Ποιοι του ασκούσαν τη μεγαλύτερη επιρροή; Ποια προνόμια απολάμβαναν; Τι απέγιναν μετά το τέλος του πολέμου;
Ακόμα και αυτοί που πιστεύουν ότι ξέρουν τα πάντα για το Τρίτο Ράιχ θα εντυπωσιαστούν από τις πληροφορίες αυτού του βιβλίου.
Focus
John Lamberton Harper, Ο Ψυχρός πόλεμος
Μετάφραση: Κώστας Σκορδύλης
Επιστ. επιμέλεια: Θανάσης Δ. Σφήκας
Το βιβλίο του αμερικανού ιστορικού John Lamberton Harper διηγείται την ιστορία της σύγκρουσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Σοβιετικής Ένωσης, δύο μεσσιανικών κρατών και των αντίστοιχων συμμαχιών τους. Είναι η ιστορία του Ψυχρού Πολέμου, ενός ανταγωνισμού αυτοκρατορικών διαστάσεων και δυνητικά εσχατολογικού, εφόσον στη διαδρομή του παραμόνευε ο κίνδυνος του πυρηνικού ολέθρου. Για τον Harper, ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να γίνει κατανοητός ανακαλώντας τη σύγκρουση της Αθήνας και της Σπάρτης στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, τη σύγκρουση της Γαλλίας του Ναπολέοντα με τους εχθρούς της, αλλά και τη σύγκρουση της Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας με τη Βρετανία, τη Σοβιετική Ένωση και τις ΗΠΑ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή τη φορά το έπαθλο ήταν η παγκόσμια υπεροχή. Οι αντίπαλοι ήταν ανταγωνιστικά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά συστήματα που συγκρούστηκαν για τον έλεγχο περιοχών ζωτικής σημασίας.
Σαράντος Καργάκος, Η Ελληνική Επανάσταση του 1821
σε 3 τόμους
«…Υπάρχει κάτι που το θεωρώ βασικό και στον παρόντα καιρό. Δεν πρέπει να μικροποιούμε τους ανθρώπους που έζησαν στο παρελθόν και που δημιούργησαν το δικό μας παρόν (με ό,τι καλό ή κακό). Συχνά η μικροποίηση του χθες δεν γίνεται από αντικειμενικότητα αλλά σκοπιμότητά· κρύβει τη δική μας μικρότητα. Κάποιοι, όταν δεν μπορούν να φθάσουν ψηλά, προσπαθούν να κατεβάσουν τούς υψηλούς του χθες στα χαμηλά. Αυτό γίνεται σήμερα, εν ονόματι της «νέας διδακτικής» η εν ονόματι κάποιας νεφελώδους «αποδομητικής ιστορίας», με την οποία προσπαθούν να εξαλείψουν ό,τι μπορεί να λέγεται «έθνος» και «εθνικό», και πρώτα απ᾽ όλα την εθνική ιστορία και εθνική λογοτεχνία, που εμπνέουν το εθνικό φρόνημα και την εθνική πολιτική της ανεξαρτησίας. Έτσι σπιλώνονται συστηματικά οι άνθρωποι πού δημιούργησαν το 1821».
Γιώργος Αλογοσκούφης, Ιστορικοί κύκλοι της ελληνικής οικονομίας
Το βιβλίο αυτό επισκοπεί και αναλύει την ιστορία της οικονομίας της νεότερης Ελλάδας από τις παραμονές του Αγώνα της Ανεξαρτησίας έως τις ημέρες μας. Επικεντρώνεται στους κύριους προσδιοριστικούς παράγοντες των μετασχηματισμών και της ανάπτυξής της, με ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο και στις αλληλεπιδράσεις των εθνικών, κοινωνικών και οικονομικών ιδεών, θεσμών και πολιτικών, καθώς και στις επιπτώσεις των γεωπολιτικών συγκυριών και της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Στόχος του βιβλίου είναι η ερμηνεία των εξελίξεων, μέσα από την ανάλυση των βαθύτερων παραγόντων που προσδιόρισαν και προσδιορίζουν την πορεία του ελληνικού κράτους και της ελληνικής οικονομίας.
Άγγελος Α. Παληκίδης, Τέχνη & Ιστορική Συνείδηση στην Ελλάδα του 19ου αιώνα
Οι εικόνες των πατέρων του ελληνικού εθνικού κράτους και των γεγονότων της Ελληνικής Επανάστασης είναι παντού. Εικονογραφούν την ιστορική φαντασία μας, δίνουν χρώμα και μορφή στη συλλογική υπερηφάνεια μας, σφυρηλατούν τις ταυτοτικές βεβαιότητές μας.
Ο συγγραφέας προσεγγίζει τα καλλιτεχνικά έργα του 19ου αιώνα θέτοντας θεμελιώδη ερωτήματα, όπως: Πώς έβλεπαν οι Έλληνες τον εαυτό τους στην ιστορία; Ποια επίδραση άσκησε στην αυτοεικόνα τους η ματιά των ξένων; Ποιον ρόλο πίστευαν ότι θα διαδραματίσουν στη νέα εποχή; Πώς ήθελαν να τους θυμούνται οι μελλοντικές γενιές του έθνους;
Αναλύει πίνακες, τοιχογραφίες, σχέδια και χαρακτικά, αναζητά τις πηγές τους, φωτίζει τις συνθήκες δημιουργίας τους, περιεργάζεται το κοινό τους, διερευνά τα πρόδηλα και λανθάνοντα ιδεολογικά τους μηνύματα και συζητά την επίδραση που άσκησαν στη συλλογική αντίληψη και μνήμη.
Θεόφιλος Καΐρης, Το ημερολόγιο του Ολύμπου
Επιμέλεια: Δημήτρης Ι. Κυρτάτας
Βασικό κείμενο του τόμου είναι το ημερολόγιο που κράτησε στα χαρακώματα ο Ανδριώτης λόγιος και αγωνιστής, Θεόφιλος Καΐρης, συμμετέχοντας στην εκστρατεία του Ολύμπου από τον Μάρτιο έως τον Μάιο του 1822. Στο ημερολόγιο αυτό κατέγραφε σχεδόν καθημερινά τις μάχες, τις απώλειες, τις πορείες και τις συνθήκες διαβίωσης μέσα στον χειμώνα. O τόμος περιλαμβάνει επίσης συναφή κείμενα του ιδίου καθώς και το ημερολόγιο που κράτησε οδεύοντας προς την εξορία το 1842, καταδικασμένος από την Ιερά Σύνοδο και την ελληνική πολιτεία για αιρετική διδασκαλία.
Ο πρώιμος διαφωτισμός στην εποχή των πρώτων Μαυροκορδάτων
Επιμέλεια: Ν. Μαυρέλος, Π. Συμεωνίδου, Δημ. Τζελέπης, Μ. Χουλιάρα
Ένα βιβλίο για τη ζωή κα το έργο των δύο πρώτων Μαυροκορδάτων, Αλέξανδρου του εξ Απορρήτων και Νικόλαου και τη σημαντική θέση των δύο λογίων στη λεγόμενη «Δημοκρατία των γραμμάτων», εκτός από την παρουσία τους στο προσκήνιο των πολιτικών γεγονότων στην Ευρώπη του τέλους του 17ου και των αρχών του 18ου αιώνα. Παρόλο που και οι ιστορικοί έχουν αρκετό υλικό να ερευνήσουν και να σχολιάσουν σε σχέση με τη ζωή και τη δράση τους εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τον ρόλο τους στη διαμόρφωση της νεοελληνικής εθνικής συνείδησης, είναι πολύ σημαντικό που διερευνάται και φιλολογικά το έργο που άφησαν, το οποίο συμβάλλει με καθοριστικό τρόπο (έστω και σε πρώιμο στάδιο) στη διαμόρφωση του νεοελληνικού αφηγηματικού πεζού λόγου, τόσο του μυθοπλαστικού/λογοτεχνικού όσο και του ιστορικού ή φιλοσοφικού. Επίσης, σε ιδεολογικό επίπεδο, εισάγουν στη νεοελληνική σκέψη τη νεωτερική ιδεολογία και προωθούν τις ιδέες του ακόμα διαμορφούμενου Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
ΠΟΙΗΣΗ
Διονύσιος Σολωμός, Άπαντα τα ιταλικά
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής
Ο Δάντης, ο Πετράρχης και ο Φόσκολος συγγενεύουν εκλεκτικά στο ιταλόγλωσσο έργο του Σολωμού με καίριες απηχήσεις του Ομήρου, του Σαίξπηρ και του Σίλλερ. Τερτσίνες, σονέτα, οκτάβες και ωδές, ποιήματα σοβαρά και σατιρικά, τελειωμένα ή σωσμένα σε κατάσταση σχεδιάσματος, ποιήματα ερωτικά, επικαιρικά και ευκαιριακά, συνθέσεις θρησκευτικής πνοής και βαθυστόχαστα δοκίμια απαρτίζουν το σώμα μιας σπουδαίας δημιουργίας, που ξεκίνησε να στήνεται από τα νεανικά χρόνια του ποιητή στην Ιταλία, συνεχίστηκε με την επάνοδό του στη Ζάκυνθο και έφτασε στο αποκορύφωμά της στην Κέρκυρα κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του.
Η έρρυθμη και έμμετρη μετάφραση των ποιημάτων αυτών υποτείνεται ως πρόταση από την κατ’ εξοχήν σολωμική ιδέα του «in modo misto genuino», δηλαδή αρθρώνεται «εις είδος μιχτό αλλά νόμιμο». Η παρούσα έκδοση με τα μεταφράσματα όλων των ιταλικών έργων του Σολωμού είναι αμιγώς ποιητική και έχει επιτελεσθεί προγραμματικώς και ενσυνειδήτως κατά μίμηση του ελληνόγλωσσου ποιητικού έργου του: σαν να εκτελείται παλιό μουσικό έργο σήμερα με όργανα εποχής.
Γιάννης Ανδριανάτος, Δείπνο Αντιβαρύτητας
Είναι ένα βιβλίο σύμπλευσης Ποίησης και Φιλοσοφίας με ποιήματα, από μικρά αποφθεγματικά έως μεγαλύτερου μεγέθους, που αγγίζουν θέματα φιλοσοφικά, υπαρξιακά, κοινωνικά, ερωτικά, πολιτικά, μεταφυσικά, ενώ καταλήγει σε μικρά σατυρικά στιγμιότυπα από τα 200 χρόνια της Επανάστασης του 1821.
William Shakespeare, Ο βιασμός της Λουκρητίας
Μετάφραση: Λένια Ζαφειροπούλου
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας πανώλης του 1592-1594, με τα θέατρα κλειστά για μήνες, ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ δεν καταβάλλεται αλλά εμπνέεται από τον συγκινητικό ιδρυτικό μύθο της ρωμαϊκής δημοκρατίας για να γράψει ένα από τα ωραιότερα αφηγηματικά του ποιήματα. Η ενάρετη Λουκρητία βιάζεται από τον Ταρκύνιο, γιο του Ρωμαίου βασιλιά, και το γεγονός γίνεται η αφορμή για την πτώση της μοναρχίας και την εγκαθίδρυση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η ιστορία της Λουκρητίας υπήρξε πηγή έμπνευσης για πολλούς σπουδαίους ζωγράφους όπως ο Μποτιτσέλι, ο Ντίρερ, ο Τιτσιάνο, ο Τιντορέτο, ο Ρούμπενς, ο Ρέμπραντ, ο Μπαλτίς και ο Τζακομέτι. Επίσης έγινε όπερα από τον Μπρίτεν (1946), ενώ σε αυτή βασίζεται και το θεατρικό έργο του Μακιαβέλι Μανδραγόρας (1526).
Μετάφραση: Ορφέας Απέργης
Γύρω από το φλογερό φιλελληνικό «πιστεύω» χτίζεται το μεγάλο –σε έκταση αλλά και φιλοδοξία– λυρικό δράμα Ελλάς του μείζονος Ρομαντικού ποιητή Percy Bysshe Shelley, στενού φίλου του Βύρωνα, γραμμένο με ενθουσιώδη ταχύτητα τον Οκτώβριο του 1821 στην Πίζα της Ιταλίας, τόπο μόνιμης κατοικίας του, και δημοσιευμένο τον Φεβρουάριο του 1822 στο Λονδίνο, με στόχο να κινητοποιήσει τη βρετανική κοινή γνώμη υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Σέλεϊ ακούει με απληστία τα νέα από την επαναστατημένη Ελλάδα, ενθουσιάζεται, ανησυχεί, φοβάται, ονειρεύεται, φλέγεται: εξιστορεί με ομηρική γλαφυρότητα και φρενιτιώδη ρυθμό τα συμβάντα της Ελληνικής Επανάστασης, μέσα από τα μάτια των ηττώμενων Τούρκων, και τραγουδάει με διάφανο λυρισμό τη «διαύγεια που είναι η Ελλάδα», η αρχαία αλλά και η νέα, που «μέλλει να ακολουθήσει τα χνάρια των προγόνων», κι ας είναι ακόμα αβέβαιη η έκβαση της Επανάστασης. Το έργο εκδίδεται σε νέα μετάφραση του Ορφέα Απέργη, ενώ περιλαμβάνονται τόσο ο ποιητικός Πρόλογος που δεν συμπεριέλαβε στην τελική μορφή του έργου ο Σέλεϊ, όσο και εκτενείς σημειώσεις και εισαγωγή, μαζί με λεπτομερές εργοβιογραφικό χρονολόγιο του ποιητή.
Ocean Vuong, Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου
Μετάφραση: Δημήτρης Μαύρος
T.S. Eliot 2017
Δίγλωσση έκδοση
O Vuong δεν γνώρισε πατέρα. Στα ποιήματά του κυριαρχεί η μορφή του πατέρα. Αυτές οι μορφές του πατέρα συχνά του παρέχουν, μέσω επίπλαστων βιωμάτων, τη σχέση που ποτέ δεν έζησε − με τα καλά της και κυρίως με τα κακά της. Ο πατέρας ανάγεται σε μυθολογική μορφή, βασισμένη στην υποκειμενικότητα των αφηγήσεων-μαρτυριών των γυναικών της οικογένειας.
Τα κύρια θέματα των έργων του είναι οι γονείς και η σχέση του μαζί τους, η ιστορία του και ο πόλεμος του Βιετνάμ, η κληρονομιά του και η θέση του στην αμερικανική κοινωνία ως μη λευκού, γκέι ατόμου. Ανακαλύψτε έναν ξεχωριστό νέο ποιητή στη βραβευμένη με το σημαντικό βραβείο T.S. Eliot (2017) συλλογή Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου, η οποία κυκλοφορεί σε δίγλωσση έκδοση, σε μετάφραση Δημήτρη Μαύρου.
Μαρία Καντ (Καντωνίδου), Stanza
H πρώτη ποιητική συλλογή της Μαρίας Καντ (Καντωνίδου) με τον τίτλο stanza, τίτλος που με τις πολυσημίες του παραπέμπει στην πολυστρωματική γραφή που χαρακτηρίζει όλα της τα ποιήματα. Η συλλογή αναπτύσσεται σε επτά αυτόνομες και συνομιλούσες ενότητες με έντονο σε όλες το στοιχείο της θεατρικότητας, του συμβολισμού και της ανατροπής.
1821-2021, Η Ελλάς των Ελλήνων
Ανθολόγηση: Κώστας Κουτσουρέλης
Για όσους πονούν τον τόπο, η ανθολογία αυτή δεν υπόσχεται ένα ανέμελο φυλλομέτρημα. Μερικοί θ’ αρνηθούν ίσως ή θ’ απωθήσουν το κεντρικό της μήνυμα. Κάποιοι άλλοι μπορεί να διασκεδάσουν με τα πάθη και τα παθήματά που θ’ απαντήσουν στις σελίδες της. Κάποιοι εύθικτοι θα την εκλάβουν ενδεχομένως ως εγχείρημα ανθελληνικό, «εθνομηδενιστικό», καθ’ όλα άτοπο αυτή την ώρα της γιορτής. Ευελπιστώ ωστόσο ότι θα υπάρξουν κι εκείνοι που δεν θα δουν σ’ αυτήν ούτε μια δήλωση παραίτησης ούτε μια γουστόζικη χρονοτριβή. Αλλά μια συμβολή στη συλλογική μας αυτογνωσία. Και επιπροσθέτως μια προειδοποίηση: και οι επιπόλαιες πληγές γίνονται επικίνδυνες κάποτε, όταν αφήνονται αφρόντιστες. Πόσο μάλλον οι χρόνιες και βαθιές. Διακόσια χρόνια είναι –θα ’πρεπε να ’ναι– αρκετά. Όχι μόνο για τη διάγνωση μιας νόσου αλλά, επιτέλους, και για τη θεραπεία της.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Μετάφραση: Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής
Ένα σύμπαν κατάστικτο από άπειρους κόσμους που γεννιούνται, ακμάζουν και πεθαίνουν˙ μια θεωρία για την εξέλιξη των ειδών που προαναγγέλλει τον Δαρβίνο˙ μια θεολογία που ιχνογραφεί την Περί Θεού αυταπάτη, κατηχεί την ανθρωπότητα στην αμέριμνη μακαριότητα θεών που ούτε τιμωρούν ούτε αμείβουν και εορτάζει τη θνητότητα της ψυχής˙ μια προτροπή για σεξ χωρίς ρομαντικές προσμείξεις˙ ένας Οδηγός Ευτυχίας που δεν καταδέχεται μεταφυσικές παρηγοριές. Μπορούν αυτά τα ζητήματα να γεννήσουν μεγάλη ποίηση;
Την απάντηση τη δίνει ο ρωμαίος Λουκρήτιος, ο πιο πιστός των πιστών της υλιστικής και θεραπευτικής φιλοσοφίας του Επίκουρου, στο Περί Φύσεως, που γράφτηκε τον 1ο αιώνα π.Χ. Η έμμετρη μετάφραση του έπους συνοδεύεται από μια εκτεταμένη μελέτη για την επίμονη παρουσία του Λουκρητίου στον χριστιανικό Μεσαίωνα, στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό μέχρι τους γκουρού της μετανεωτερικότητας και τον ακτιβισμό της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα – και από τον Μακιαβέλι και τον Βολταίρο μέχρι τον Παλαμά και τον Καρυωτάκη.
ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Ανδρέας Κ. Παπανικολάου, Μυστική γνώση
Μυστικισμός… πλάνη ή αλήθεια; Τι είναι η μυστική εμπειρία; Είναι αυθεντική, αξιόπιστη, έγκυρη; Γιατί τη μελετούν σε μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της; Ποια η σχέση της με εγκεφαλικές διεργασίες;
Ο Ανδρέας Κ. Παπανικολάου, παγκοσμίως γνωστός νευροεπιστήμονας, προχωρά πέρα από τις παραδοσιακές φιλοσοφικές και θεολογικές ερμηνείες των μυστικών φαινομένων και, προσεγγίζοντας επιστημονικά τις σχετικές μαρτυρίες και τα αποτελέσματα πειραμάτων, επισημαίνει τα κοινά στοιχεία των μυστικών εμπειριών εξετάζοντας εάν πρόκειται για υποκειμενικές κατασκευές-προϊόντα παράτυπων νευροχημικών, νευροφυσιολογικών ή ψυχοπαθολογικών παραγόντων ή για πηγές αυθεντικής γνώσης.
Λύο Καλοβυρνάς, Όταν η αγάπη τολμά να πει το όνομά της
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη και μοναδική μέχρι στιγμής μελέτη του είδους της για την ομοφυλοφιλία στη χώρα μας. Αντλεί υλικό από δύο εξίσου σημαντικές δεξαμενές: Από τη μια, βασίζεται στις εκατοντάδες προσωπικές μαρτυρίες γκέι αντρών και γυναικών, που αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη γνώσης για το πώς βιώνεται η ομοφυλοφιλία στην Ελλάδα, και τις οποίες σταχυολόγησε ο συγγραφέας μέσα από την εργασία του ως ψυχοθεραπευτής και σύμβουλος σχέσεων από το 2006. Σε αυτές συγκαταλέγονται και τα βιώματα του ίδιου του συγγραφέα ως γκέι άντρα, προσφέροντας μια επιπλέον βιωματική πτυχή. Επιπλέον, στηρίζεται σε πλούσιο όγκο επιστημονικών ερευνών και μελετών που έχει συγκεντρωθεί από τη δεκαετία του 1970 και εξής, χάρη στις οποίες έχουν καταρριφθεί πολλές αντιεπιστημονικές θεωρίες, μύθοι και ανυπόστατες δοξασίες για την ομοφυλοφιλία.
Nicolas Chevassus-au-Louis, Απάτες στα εργαστήρια
Μετάφραση: Κατερίνα Γούλα
Συναγερμός! Οι απάτες στα εργαστήρια έχουν εκτιναχτεί στα ύψη τις δύο τελευταίες δεκαετίες, κυρίως στις βιοϊατρικές επιστήμες. Ένα ποσοστό επιστημόνων της τάξης του 2% παραδέχονται ότι έχουν επινοήσει ή παραποιήσει αποτελέσματα μία φορά στην καριέρα τους. Το μικρό αυτό ποσοστό ισοδυναμεί με 140.000 ερευνητές ανά τον κόσμο!
Είναι σοβαρά τα πράγματα; Πολύ σοβαρά. Διότι η βιολογία και η ιατρική αφορούν την υγεία, τη ζωή, τον θάνατο. Είναι αποδεκτό νέα φάρμακα να ελέγχονται, και ενδεχομένως να παίρνουν άδεια κυκλοφορίας, βάσει πειραμάτων λίγο πολύ στημένων; Ο Nicolas Chevassus-au-Louis, βιολόγος, ερευνητής, δημοσιογράφος και ιστορικός, παρουσιάζει στο βιβλίο αυτό μια διεισδυτική έρευνα για την εκρηκτική αύξηση των περιπτώσεων επιστημονικής απάτης, καθώς και για τους παράγοντες που την υποκινούν.
ΔΙΕΘΝΗ
Hannah Lucinda Smith, Η άνοδος του Ερντογάν
Μετάφραση: Ευάγγελος Τζιγκουνάκης
Ποιος στ’ αλήθεια είναι ο Ερντογάν; Τι χρειάζεται να ξέρουμε για τον γείτονά μας; Πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει για τη χώρα μας, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη;
Η Hannah Lucinda Smith, ανταποκρίτρια των Times στην Άγκυρα εδώ και μια δεκαετία, παρακολουθεί βήμα βήμα την άνοδο του Ερντογάν από την εποχή που πούλαγε κουλούρια στους δρόμους έως σήμερα.
Ταξιδεύει από τη μια άκρη της Τουρκίας στην άλλη και από περιοχές όπου φτωχοί μουσουλμάνοι στολίζουν τα σπίτια τους με τη φωτογραφία του Ερντογάν μέχρι τα πολυτελή τουριστικά θέρετρα του Αιγαίου. Μιλά με παλιούς και νέους συνεργάτες του, με φίλους και εχθρούς του και φτιάχνει το πορτρέτο μιας χώρας ιδιαίτερα περίπλοκης και διχασμένης ανάμεσα σε αυτούς που λατρεύουν σαν θεό τον σημερινό ηγέτη της Τουρκίας και αυτούς που σαπίζουν στις φυλακές.
