Το Κοινωνικό Περιεχόμενο της Επανάστασης στην Άνδρο

Ελάχιστες φυσιογνωμίες της ελληνικής επανάστασης ενσαρκώνουν τόσο έντονα το κοινωνικό περιεχόμενο του αγώνα, αλλά και τις βαθύτατες αντιφάσεις του, όσο ο Δημήτρης Μπαλής. Γι’ αυτό και το κείμενο της διακήρυξής του προς τον ανδριώτικο λαό παρουσιάζει μια πληρότητα μοναδική ίσως στα χρονικά της μεγάλης επανάστασης. Ασφαλώς δεν είναι τυχαίο ούτε συμπτωματικό ότι το κείμενο αυτό εμφανίζεται σ’ ένα μικρό κυκλαδίτικο νησί, την Άνδρο, όπου η σύμμιξη δυτικοφεουδαρχικών καταλοίπων, πιθανότητα της Φραγκοκρατίας, και οθωμανικών στοιχείων εκμετάλλευσης του αγρότη δημιούργησαν μια κατάσταση ιδιαίτερα επαχθή σε βάρος του.
Ωστόσο το ανδριώτικο λαϊκό κίνημα και η περίπτωση του Δημήτρη Μπαλή έχουν μεγάλη σημασία για την κατανόηση της πολύπλοκης κοινωνικής προβληματικής και της σύγκρουσης των κοινωνικών συμφερόντων στο εσωτερικό της ελληνικής επανάστασης.