Πολιτική Ανταγωνισμού & Ρυθμιστική Πολιτική

Η αποδοτικότητα και οι επιδόσεις μιας οικονομίας (ρυθμός ανάπτυξης και κοινωνική ευημερία) εξαρτώνται αποφασιστικά από το πόσο αποτελεσματικά λειτουργούν οι αγορές της. Το εάν μια αγορά λειτουργεί έτσι ώστε μακροχρόνια η κοινωνική ευημερία να μεγιστοποιείται εξαρτάται από το κατά πόσο υπάρχει αποτελεσματικός ανταγωνισμός στην αγορά (υπαρκτός ανταγωνισμός) και για την αγορά (δυνητικός ανταγωνισμός). Η ύπαρξη Μονοπωλιακής Δύναμης συνεπάγεται μείωση, της έντασης του ανταγωνισμού, ενώ η μακροχρόνια διατήρηση Μονοπωλιακής Δύναμης σε μια αγορά συχνά οδηγεί σε μείωση της κοινωνικής ευημερίας. Γ’ αυτό το λόγο αγορές με σημαντική Μονοπωλιακή Δύναμη υπόκεινται σε ρυθμιστικές παρεμβάσεις.
Η Ρυθμιστική Πολιτική έχει στόχο την άμεση ρύθμιση των τιμών και άλλων στρατηγικών επιλογών των επιχειρήσεων σε αγορές που είναι Μονοπώλια ή “σχεδόν” Μονοπώλια, όπως οι περισσότεροι από τους κλάδους κοινής ωφέλειας (τηλεπικοινωνιών, ηλεκτρισμού κλπ) που έχουν πρόσφατα “απελευθερωθεί”. Η Πολιτική Ανταγωνισμού έχει στόχο εκ των υστέρων (ex post) έλεγχο συμπεριφορών και πρακτικών επιχειρήσεων που στοχεύουν στην εκμετάλλευση, δημιουργία η ενδυνάμωση της Μονοπωλιακής Δύναμής τους, και εκ των προτέρων (ex ante) έλεγχο συγκεντρώσεων επιχειρήσεων που δημιουργούν ή ενδυναμώνουν τη Μονοπωλιακή Δύναμη σε μια ολιγοπωλιακή αγορά. Οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις που έχουν στόχο να μετριάσουν τις αρνητικές επιδράσεις της Μονοπωλιακής Δύναμης στη μακροχρόνια κοινωνική ευημερία, με τη μορφή Ρυθμιστικής Πολιτικής ή Πολιτικής Ανταγωνισμού, έχουν γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη στην Ευρώπη και στην Αμερική τα τελευταία χρόνια τόσο σε επίπεδο εφαρμογής όσο και σε επίπεδο οικονομικής ανάλυσης.
Στο παρόν βιβλίο επιχειρείται μια ολοκληρωμένη παρουσίαση των οικονομικών αυτών των ρυθμιστικών παρεμβάσεων. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια όσο το δυνατό πληρέστερη αναφορά στη Μικροοικονομική θεωρία και στη Θεωρία Βιομηχανικής Οργάνωσης, που αποτελούν τις Θεωρητικές Βάσεις της Πολιτικής Ανταγωνισμού και Ρυθμιστικής Πολιτικής. Στη συνέχεια, στο Α΄ μέρος εξετάζονται θέματα Ρυθμιστικής Πολιτικής Μονοπωλίων ή ‘σχεδόν” Μονοπωλίων και στο Β΄ μέρος θέματα Πολιτικής Ανταγωνισμού. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην εξέταση αυτών των θεμάτων υπό ένα ενιαίο πλαίσιο ανάλυσης που προσφέρει η σύγχρονη θεωρία Βιομηχανικής Οργάνωσης, η οποία εξετάζει τη λειτουργία αγορών με Μονοπωλιακή Δύναμη με τα εργαλεία της Θεωρίας Παιγνίων. Συγχρόνως, παρουσιάζονται οι νομοθετικές διατάξεις και κανονισμοί που πλαισιώνουν τις υπό εξέταση παρεμβάσεις σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ και επιχειρείται μια σύνδεση μεταξύ των διατάξεων αυτών και των οικονομικών εννοιών και υποδειγμάτων. Τέλος, η ανάλυση, σε κάθε σημείο, χρησιμοποιεί παραδείγματα ή αποφάσεις αρχών Πολιτικής Ανταγωνισμού στην ΕΕ, στις ΗΠΑ ή στην Ελλάδα για να διευκολυνθεί η κατανόηση της χρήσης των εννοιών και υποδειγμάτων σε συγκεκριμένες υποθέσεις. Έχει γίνει προσπάθεια για ελαχιστοποίηση, κατά το δυνατό, της χρήσης μαθηματικών. Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως σε οικονομολόγους και νομικούς που ασχολούνται με το Δίκαιο του Ανταγωνισμού ή/και Ρυθμιστική Πολιτική και την εφαρμογή τους.